Hướng tới mục tiêu Bắc Ninh trở thành đô thị loại I trực thuộc Trung ương, từ nay đến năm 2030 tỉnh cần nâng cấp 12 đô thị, trong đó trọng tâm là chuỗi đô thị Từ Sơn – Tiên Du – Bắc Ninh giữ vai trò nòng cốt, thúc đẩy tốc độ phát triển đô thị toàn tỉnh. Để bảo đảm mỗi đô thị phát huy được các chức năng đặc trưng, cũng như sự phát triển toàn diện của hệ thống đô thị Bắc Ninh, ngành chức năng đã đề xuất các giải pháp về quy hoạch, đầu tư hạ tầng. Đặc biệt là giải pháp xây dựng tỉnh Bắc Ninh có các chức năng cấp Vùng Thủ đô.
Chuỗi đô thị Từ Sơn-Tiên Du-Bắc Ninh có vai trò quan trọng trong kết nối hạ tầng cấp vùng với Thủ đô Hà Nội.
Toàn tỉnh hiện có 1 đô thị loại I là thành phố Bắc Ninh và 1 đô thị loại III và thành phố Từ Sơn (cả 2 thành phố có 100% đơn vị hành chính là phường), 3 đô thị loại IV (Thuận Thành, Quế Võ, Yên Phong ), 4 đô thị loại V (Lim, Thứa, Gia Bình, Nhân Thắng)…Theo quan điểm phát triển đô thị của Chính phủ và tỉnh, Bắc Ninh sẽ phát triển hệ thống đô thị theo hướng tăng về số lượng trong giai đoạn đầu và giảm về số lượng trong tương lai, mở rộng về quy mô; đầu tư xây dựng đồng bộ cơ sở hạ tầng đô thị gắn với nâng cao chất lượng đô thị, chất lượng cuộc sống của nhân dân. Theo đó, khi toàn tỉnh Bắc Ninh đạt tiêu chí đô thị loại I, trực thuộc trung ương thì số đô thị được giảm từ 12 xuống còn 8 đô thị, gồm đô thị lõi (loại I) thuộc phạm vi đô thị hành chính của 5 đơn vị cấp huyện phía Bắc sông Đuống, 1 đô thị loại III (Thuận Thành) và 6 đô thị loại V (Gia Bình, Thứa, Trung Kênh, Lâm Thao, Nhân Thắng và Cao Đức).
Để đạt mục tiêu Bắc Ninh trở thành đô loại I trực thuộc T.Ư vào năm 2030, công tác quy hoạch và đầu tư hạ tầng xã hội được các ngành chức năng coi trọng. Các địa phương tích cực phối hợp với sở chuyên ngành tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch và quản lý đô thị theo quy hoạch. Đồng thời, tập trung nguồn lực theo thứ tự ưu tiên để đầu tư các cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ cho phát triển kinh tế đô thị. Tiếp tục đẩy mạnh cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh nhằm thu hút đầu tư trong và ngoài nước (FDI, ODA, WB) vào tỉnh, đẩy mạnh thực hiện dự án theo hình thức đối tác công tư (PPP).
Cụ thể, về hạ tầng xã hội tập trung phát triển các khu đô thị quy mô lớn và vừa gắn với các công trình cấp đô thị loại I trực thuộc trung ương, cấp quận để khắc phục các tiêu chí còn thiếu và yếu. Xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng đô thị và nông thôn, chú trọng phát triển thiết chế văn hóa công nhân các KCN. Tập trung đẩy nhanh phát triển công nghiệp, đô thị như: Khu Đông Nam thành phố Bắc Ninh diện tích khoảng 1.000ha; khu đô thị du lịch sinh thái văn hóa nghỉ dưỡng có diện tích khoảng 1400ha; khu đô thị Tây Bắc thành phố Bắc Ninh diện tích khoảng 700ha; các KCN tại Yên Phong, Thuận Thành, Gia Bình, Quế Võ… Đối với hạ tầng kỹ thuật, rà soát, quy hoạch, phát triển không gian ngầm; đặc biệt là giao thông ngầm kết hợp với trung tâm thương mại ngầm, kết nối không gian ngầm với các công trình trên mặt đất; nâng cấp, cải tạo và hoàn thiện các nút giao liên thông trên các tuyến Quốc lộ; xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp các tuyến đường tỉnh; các trục đường chính đô thị, các tuyến đường kết nối các KCN với đô thị…
Theo ông Nguyễn Việt Hùng, Giám đốc Sở Xây dựng, ngoài các giải pháp trên, tỉnh cần đặc biệt coi trọng việc xây dựng Bắc Ninh với trọng tâm phát triển kinh tế, công nghiệp có các chức năng cấp vùng Thủ đô, cấp quốc gia, quốc tế. Do có lợi thế nằm trong quy hoạch Vùng Thủ đô, là đô thị vệ tinh của thành phố Hà Nội, lại nằm trong tam giác tăng trưởng Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh, Bắc Ninh phải phát huy được lợi thế thông qua hoạt động xây dựng đô thị gắn với phát triển công nghiệp, dịch vụ, du lịch sinh thái văn hóa – lịch sử, thương mại và kinh tế tri thức. Bắc Ninh cũng là đầu mối giao thông quan trọng của Vùng Thủ đô Hà Nội, Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, Vùng đồng bằng sông Hồng và cả nước; gắn kết với các hành lang kinh tế: Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh; Lạng Sơn – Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh. Bên cạnh đó, cũng cần quan tâm khai thác giá trị lịch sử, văn hóa, tín ngưỡng, khoa bảng, bản sắc riêng có của Bắc Ninh, xác định hướng phát triển trọng tâm về văn hóa lịch sử du lịch tâm linh, cội nguồn cấp quốc gia… Đồng thời, phối hợp với Trung ương và các địa phương trong vùng để thúc đẩy đầu tư các công trình hạ tầng kết nối cấp vùng Thủ đô, góp phần giảm sức ép cho Thủ đô Hà Nội gồm: Hệ thống các trung tâm thương mại lớn kết hợp với khu vui chơi giải trí; hạ tầng xã hội (thể thao – đăng cai tổ chức các sự kiện cấp khu vực ASEAN; bệnh viện, các trường đại học, khu công nghệ cao – trí tuệ nhân tạo trong việc giám sát, cung cấp các dịch vụ đô thị thông minh; viện nghiên cứu công nghệ Nano, nghiên cứu điện tử…); đặc biệt là hạ tầng giao thông và vận tải công cộng, hệ thống đường tỉnh, đường liên khu vực, đường liên đô thị…
Việc phát triển đô thị Bắc Ninh gắn với các chức năng cấp Vùng Thủ đô có ý nghĩa quan trọng trong hành trình toàn tỉnh trở thành đô thị loại I trực thuộc Trung ương. Tuy nhiên, cũng còn nhiều thách thức về nguồn vốn đầu tư, mức độ kết nối về hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật với các tỉnh, thành trong Vùng Thủ đô cần được nghiên cứu, phối hợp đánh giá kỹ để khắc phục và nâng cao hiệu quả đầu tư.
