Một bệnh nhân tại Bến Tre ốm đã tự mua thuốc kháng sinh về điều trị bệnh và suýt mất mạng do vi khuẩn kháng hầu hết thuốc kháng sinh.
Nguy cơ không có thuốc chữa
Thói quen tự dùng thuốc khiến người Việt đối mặt với nguy cơ không có thuốc chữa bệnh do bị kháng kháng sinh.
Bệnh nhân Đ.V.N (70 tuổi, ngụ tại Châu Thành, Bến Tre) nhập viện địa phương do khó thở suốt 2 tuần. Trước đó, ông tự mua kháng sinh uống nhưng không thuyên giảm.
Sau đó, tình trạng của bệnh nhân diễn biến xấu nên đã được chuyển tới Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM trong tình trạng đặt nội khí quản, thở máy và được chẩn đoán là viêm phổi do Klebsiella pneumoniae (một trong những vi khuẩn gram âm có tỷ lệ đề kháng kháng sinh cao hàng đầu).
Ông N đã được điều trị với colistin (kháng sinh hàng cuối cùng để điều trị vi khuẩn gram âm đa kháng). Tuy nhiên, kết quả cấy đàm sau đó cho thấy vẫn còn tồn tại vi khuẩn Klebsiella pneumoniae đa đề kháng.
Các bác sĩ đã cùng hội chẩn với dược sĩ lâm sàng tại khoa, quyết định sử dụng phối hợp kháng sinh piperacillin/tazobactam và amikacin (thuộc nhóm aminoglycoside – nhóm kháng sinh mạnh nhưng có độc tính trên thận và tiền đình ốc tai), tiến hành theo dõi chức năng thận và đo nồng độ thuốc trong máu nhằm tối ưu hóa điều trị.
Dược sĩ tham gia vào quá trình điều trị cho bệnh nhân cung bác sĩ, ảnh BVCC.
May mắn sau khi dùng thuốc bệnh nhân N đã cắt sốt, ngưng được máy thở. Ông được ngưng kháng sinh sau 10 ngày điều trị nhằm giảm những biến chứng liên quan đến sử dụng kháng sinh kéo dài. Ông N khỏi hoàn toàn, không bị biến chứng trên thận, tiền đình ốc tai do thuốc và được cho xuất viện sau 3 tuần điều trị.
Không tự ý mua thuốc kháng sinh
PGS.TS.DS Đặng Nguyễn Đoan Trang, Trưởng Khoa Dược, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho hay, kháng kháng sinh hiện đang là một vấn đề toàn cầu. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã mô tả những vi sinh vật đề kháng kháng sinh là những “vi khuẩn ác mộng”, đặt ra “một mối đe dọa thảm khốc” cho mọi quốc gia trên thế giới.
Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ đề kháng kháng sinh cao nhất ở Châu Á. Nguyên nhân của tình trạng kháng kháng sinh xuất phát từ việc các kháng sinh thế hệ mới, hoạt tính kháng khuẩn mạnh chỉ để dành cho các bệnh lý nhiễm khuẩn nặng được sử dụng rộng rãi, thiếu kiểm soát.
Một nguyên nhân khác cũng rất đáng lo ngại là kháng sinh được bán không có toa thuốc của bác sĩ rất phổ biến ở cả thành thị và nông thôn. Người dân có bệnh thường không đến cơ sở y tế mà tự ý mua thuốc khiến cho tình trạng kháng kháng sinh ngày càng tăng.
Để tránh nguy cơ không còn thuốc chữa chuyên gia cho biết thêm, ngay khi có các triệu chứng của bệnh, người dân nên đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và chỉ định điều trị cũng như sử dụng đúng thuốc.
Trong trường hợp người dân có thắc mắc về thuốc, nên hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ ngay để được tư vấn sử dụng thuốc phù hợp, tránh sử dụng thuốc không theo chỉ định khiến bệnh trở nên nặng hơn, khó chữa hơn.
Tại Việt Nam, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định 772/QĐ-BYT hướng dẫn sử dụng kháng sinh trong bệnh viện, đặc biệt nhấn mạnh vào việc thành lập nhóm quản lý sử dụng kháng sinh.
Mục đích của chương trình quản lý sử dụng kháng sinh là tăng cường sử dụng kháng sinh hợp lý, giảm hậu quả không mong muốn khi dùng kháng sinh, nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh, ngăn ngừa vi khuẩn đề kháng kháng sinh và giảm chi phí y tế.
Trong đó, dược sĩ lâm sàng tham gia các nhóm quản lý sử dụng kháng sinh, trực tiếp theo dõi và can thiệp vào việc kê đơn kháng sinh, cung cấp thông tin cập nhật về kháng sinh, tiến hành các chương trình đào tạo và nghiên cứu khoa học về sử dụng kháng sinh.
