Gan đảm nhiệm chức năng sống còn của cơ thể từ tiêu hoá tới thải độc. Hiện nay, nhiều bệnh nhân bị viêm gan vi rút bị biến chứng xơ gan phải trả giá vì bỏ không điều trị.
Biết bệnh nhưng bỏ
PGS.TS Nguyễn Thị Vân Hồng, Nguyên Phó trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai cho biết viêm gan ở Việt Nam hiện nay có nhiều loại: bệnh viêm gan do thoái mỡ, viêm gan do rượu, viêm gan do sử dụng thuốc và viêm gan vi rút viêm gan B và C. Tại Việt Nam viêm gan vi rút B mắc rất cao từ 8 – 15 % gây ra nhiều nguy hiểm về bệnh gan.
Với viêm gan vi rút B hiện nay sàng lọc tốt hơn ở lứa tuổi dưới 40, còn trên 40 sàng lọc phát hiện sớm viêm gan vi rút B rất ít. Tuy nhiên, đáng báo động nhất là khi sàng lọc phát hiện viêm gan vi rút B rồi bác sĩ báo với người bệnh về hiện tại vi rút không hoạt động, nhưng người bệnh bỏ luôn họ không quay lại theo dõi.
Theo PGS Hồng đây là điều nguy hiểm, vì vi rút viêm gan B chuyển từ giai đoạn ngủ sang hoạt động rất nhanh nên bệnh nhân phải tái khám 6 tháng/lần. Rất có thể trong giai đoạn người bệnh không đi khám vi rút viêm gan B lại hoạt động mạnh trở lại có thể gây hại cho gan như xơ gan, ung thư gan.
Viêm gan vi rút B là bệnh có tính dịch tễ trong gia đình. Nếu trong gia đình có người mắc viêm gan B đặc biệt là mẹ tỷ lệ có cho con cao (tùy theo kháng nguyên bề mặt mẹ mang). Vì vậy, trong gia đình có mẹ mắc viêm gan B phải sàng lọc hết các thành viên còn lại.
Khi sàng lọc phát hiện viêm gan người bệnh cần theo dõi điều trị để có thể điều trị bệnh dứt điểm tránh các biến chứng.
TS.BS Dương Trọng Hiền, Phó trưởng Khoa cấp cứu tiêu hóa, Bệnh viện Việt Đức cho biết ông gặp nhiều bệnh nhân bị viêm gan vi rút có biến chứng.
Có những bệnh nhân đến khám trong tình trạng xuất huyết tiêu hóa do tăng áp lực tĩnh mạch cửa, dẫn tới xơ gan do bị viêm gan vi rút B, C mãn tính; hoặc trong tình trạng đã xuất hiện các khối u trong gan; thậm chí còn có trường hợp vỡ các khối u, gây chảy máu ồ ạt trong ổ bụng và phải cấp cứu.
TS Hiền cho biết viêm gan do nhiều nguyên nhân như nhiễm vi rút, do uống rượu v.v… có thể gây ra hậu quả tức thời là viêm gan cấp, bệnh nhân đến viện có thể được điều trị ở rất nhiều khoa như viêm nhiễm, rối loạn tiêu hóa, khoa hồi sức. Trường hợp bệnh nhân nặng thậm chí ghép gan cấp cứu.
Bệnh nhân viêm gan thường đến trong tình trạng đã vô cùng nặng nề, “đoạn cuối của con đường”, sau 20 – 30 năm bị viêm gan mãn.
TS Hiền hiện nay, đang giải quyết hậu quả của viêm gan vi rút do thời gian trước chưa được sàng lọc hay tiêm vắc xin nên các bệnh nhân đều ở giai đoạn biến chứng nặng.
Gần đây, nhờ tiến bộ khoa học, điều kiện kinh tế đất nước phát triển, việc áp dụng có hệ thống sử dụng vắc xin phòng ngừa viêm gan cho trẻ sơ sinh, trẻ em và cả người lớn, đang là giới hạn bệnh lý viêm gan.
Dấu hiệu cảnh báo gan nguy hiểm
Theo TS Hiền gan có rất nhiều chức năng. Một lá gan tốt, dù bị cắt đi 65-70% vẫn có thể phát triển, đảm bảo khả năng sống cho con người. Do vậy, bệnh gan đã biểu hiện ra bên ngoài, thì có nghĩa gan đã bị tổn thương khá nhiều, bị tổn thương cấp tính hoặc mãn tính.
Chán ăn dấu hiệu cảnh báo gan nguy hiểm.
Gan với vai trò đầu tiên là liên quan tới ngoại tiết, tức là tiết ra dịch mật để tiêu hóa thức ăn. Vậy mà khi tiết ra dịch mật với số lượng và chất lượng kém, dẫn tới người bệnh chán ăn.
Gan tham gia vào quá trình lọc máu, loại trừ các chất độc thì khi gan không thể thải ra được các chất độc hết hàng ngày thì sẽ sinh ra chứng mệt mỏi, chán ăn, gầy sút. Các triệu chứng đó đều cơ năng nhưng báo cho chúng ta rằng chúng ta cần phải đi kiểm tra. Những triệu chứng đó có thể nằm ở các bộ phận khác, như suy thận, có khối u trong người…
Khi gan không có khả năng đào thải được chất độc thì trên cơ thể có biểu hiện nhiều thứ đặc biệt bệnh nhân xơ gan da mẩn đỏ nhiều nơi, giãn mạch (hoa mạch nhiều nơi), thậm chí cảm giác da thô nháp, sần sùi không thể lý giải nguyên nhân tác động bên ngoài. Đó là dấu hiệu báo động cơ thể suy yếu, có vấn đề về nhiễm độc.
Khi khám, người bệnh cần được đánh giá các chỉ số như đông máu, men gan… chỉ điểm cho chúng ta về sức khỏe của gan, gan có thể bị ảnh hưởng từ đâu, từ rượu, thuốc lá, bệnh lý… để tìm ra nguyên nhân gây hại cho gan được chính xác.
Ngoài ra, những người bị vi rút viêm gan B,C, hoặc huyết thống gia đình, huyết thống mẹ con TS Hiền khuyến cáo nên kiểm tra cẩn thận sức khỏe.
