Theo quy định tại Điều 18 Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm số 03/2007/QH12, người mắc bệnh truyền nhiễm hoặc bị nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A tử vong thi thể phải được diệt khuẩn và tổ chức mai táng trong thời hạn 24 giờ.
Vì vậy với thi hài nhiễm Covid-19, Bộ Y tế hướng dẫn phải được hỏa táng, chỉ mai táng khi không thực hiện được việc hỏa táng. Đồng thời phải được khâm liệm càng sớm càng tốt và hỏa táng hoặc mai táng trong vòng 24 giờ kể từ khi tử vong.
Bộ Y tế có hướng dẫn cụ thể với các trường hợp người nhiễm Covid tử vong tại cơ sở khám chữa bệnh và trường hợp tử vong tại cộng đồng như sau:
Trường hợp người nhiễm tử vong tại cơ sở khám chữa bệnh:
Theo Quyết định 468/QĐ-BYT hướng dẫn phòng và kiểm soát lây nhiễm bệnh viêm đường hô hấp cấp, ngay sau khi người nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm Covid-19 tử vong, tử thi xử lý như sau:
+ Bọc kín tử thi bằng túi đựng thi hài, sử dụng vật liệu chống thấm lót bên trong nếu có nguy cơ thấm dịch tiết ra ngoài.
+ Phun khử khuẩn bên ngoài lớp túi thứ nhất bằng dung dịch hóa chất khử trùng có Clo với nồng độ 0,5% (5.000 ppm) Clo hoạt tính. Thực hiện tương tự với lớp túi đựng tử thi thứ hai. Túi đựng tử thi phải bằng vật liệu chống thấm, không trong suốt, chắc chắn, không dễ bị bục/thủng, thành túi có độ dày ≥ 150μm; Khóa kéo phải kín và chắc chắn.
+ Trường hợp không có túi đựng tử thi, bọc kín tử thi bằng 02 lớp vải cotton dày, sau đó bọc kín tử thi bằng 02 lớp ni-lon. Phun khử khuẩn bên ngoài lớp ni-lon thứ nhất bằng dung dịch hóa chất khử trùng có Clo với nồng độ 0,5% (5.000ppm) Clo hoạt tính. Thực hiện tương tự với lớp ni-lon thứ hai.
+ Sau khi đóng kín túi đựng tử thi, sử dụng thẻ hoặc miếng dán có biểu tượng nguy hại sinh học (theo mẫu trong Quy chế quản lý chất thải y tế, ban hành kèm theo Quyết định 43/2007/QĐ-BYT) ở bên ngoài túi.
+ Trải một chiếc vải trải giường sạch lên xe chở tử thi, đặt tử thi lên trên tấm vải sạch, đi tới gần cửa buồng bệnh và tháo bỏ phương tiện PHCN (để đồ tháo bỏ ở phía trong buồng bệnh), khử khuẩn tay và ra ngoài buồng bệnh.
+ Nhân viên nhà đại thể (hay còn gọi là nhà xác) mang đủ phương tiện PHCN tiếp nhận thi hài bên ngoài buồng bệnh, vận chuyển tử thi về nhà đại thể.
– Khử khuẩn lại toàn bộ buồng bệnh, hành lang sau khi xử lý.
– Trong suốt thời gian kể từ khi NB tử vong tới khi mang tử thi ra khỏi buồng bệnh, NVYT tại khoa có NB tử vong cần giám sát nhắc nhở tất cả đối tượng vào buồng bệnh phải thực hiện đúng quy định về cách ly phòng ngừa lây nhiễm.
Quá trình khâm liệm tuân theo quy trình đặc biệt với bệnh dịch nguy hiểm:
– Thực hiện khâm liệm càng sớm càng tốt.
– Khâm liệm tử thi phải được thực hiện tại nhà tang lễ bệnh viện. Hạn chế tối đa số người tham gia khâm liệm.
– Người trực tiếp tham gia khâm liệm phải mang khẩu trang ngoại khoa, găng tay, áo choàng giấy, mũ, ủng. Vệ sinh tay bằng dung dịch chứa cồn và rửa sạch tay bằng xà phòng.
– Tuyệt đối không để người nhà người bệnh thăm viếng tử thi trong suốt thời gian lưu giữ cho tới khi khâm liệm xong.
Đặc biệt, hạn chế người vào viếng. Những ai vào viếng phải mang khẩu trang, không đụng chạm vào quan tài và vệ sinh tay bằng dung dịch cồn sau khi viếng.
Ngoài ra, không vận chuyển thi hài ra ngoại tỉnh. Phải chuyển thi hài bằng xe ô tô chuyên dụng thẳng tới nơi hỏa táng. Người nhà không được lên xe chuyển thi hài. Đồng thời, nhân viên lái xe chuyển thi hài phải mang đầy đủ phương tiện phòng hộ cá nhân.
Trường hợp người tử vong tại cộng đồng:
Theo quy định tại Quyết định số 2233 của Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19, ngay sau khi có người tử vong do nhiễm Covid-19 tại cộng đồng, cần phải gọi điện thông báo chính quyền, cơ quan y tế địa phương hoặc Bộ Y tế theo đường dây 19003228 hoặc 19009095 để được tư vấn, hỗ trợ xử lý thi hài.
Các bước xử lý thi hài bệnh nhân tử vong do mắc Covid-19 như sau:
– Bọc thi hài trong túi đựng thi hài: sử dụng vật liệu chống thấm lót bên trong túi đựng thi hài và đóng kín túi. Trường hợp không có túi đựng thi hài, quấn kín thi hài bằng 01 lớp vải cotton dày, sau đó bọc kín thi hài bằng 01 lớp ni-lon và dán hoặc buộc chặt. Sử dụng thẻ hoặc miếng dán cảnh báo “THI HÀI NHIỄM SARS-COV-2” ở bên ngoài túi.
– Lau khử khuẩn bên ngoài túi đựng thi hài bằng dung dịch khử khuẩn bề mặt. Ưu tiên sử dụng dung dịch chứa 0,5% Clo hoạt tính.
Khâm liệm thi hài do nhiễm SARS-CoV-2 phải tiến hành trong vòng 06 giờ kể từ khi tử vong hoặc khi phát hiện thi hài.
Phải khâm liệm thi hài trong vòng 6 giờ kể từ khi tử vong hoặc khi phát hiện thi hài.
– Lót một tấm ni-lon lớn đủ để bao bọc thi hài dưới đáy quan tài, đặt thi hài lên tấm ni-lon đã lót dưới đáy quan tài và gói kín.
– Đóng kín quan tài. Kiểm tra và dán kín các khe hở của quan tài để đảm bảo không bị rò rỉ dịch ra ngoài.
– Lau toàn bộ quan tài bằng dung dịch khử khuẩn bề mặt.
Sau khi khử khuẩn, xử lý môi trường toàn bộ khu vực, buồng, phòng có người tử vong:
– Thu gom toàn bộ rác thải bao gồm đồ vải, vật dụng cá nhân cần thải bỏ của người tử vong, phương tiện bảo vệ cá nhân và các chất thải phát sinh trong quá trình xử lý thi hài. Rác thải được thu gom vào túi màu vàng đầu tiên và buộc chặt miệng túi. Sau đó cho túi thứ nhất vào một túi màu vàng thứ hai, tiếp tục buộc chặt miệng túi. Bên ngoài túi màu vàng thứ hai phải dán nhãn “CHẤT THẢI CÓ NGUY CƠ CHỨA SARS-CoV-2” và đưa đi xử lý theo quy định.
Xử lý toàn bộ các bề mặt khu vực có người tử vong bằng dung dịch khử khuẩn bề mặt, Sau khi xử lý xong thi hài thì tất cả những người tham gia đều phải rửa sạch tay với nước sạch và xà phòng, sau đó khử khuẩn tay bằng dung dịch sát khuẩn tay.
Có thể thực hiện hỏa táng hoặc mai táng và phải tiến hành trong vòng 24 giờ kể từ khi tử vong.
Hoả táng:
-Cần tiến hành hỏa táng thi hài nhiễm SARS-CoV-2 trong vòng 24 giờ kể từ khi tử vong.
– Sau khi hỏa táng, phải tiến hành vệ sinh khử khuẩn nền nhà, tường, cửa phòng tiếp nhận, các dụng cụ, trang thiết bị có liên quan bằng dung dịch khử khuẩn bề mặt.
– Sau khi hỏa táng và vệ sinh khử khuẩn, người tham gia hỏa táng tháo, cởi bỏ các phương tiện bảo vệ cá nhân theo quy định; vệ sinh tay bằng rửa sạch tay với nước sạch và xà phòng, sau đó khử khuẩn tay bằng dung dịch sát khuẩn tay.
Mai táng:
– Chọn nơi đất cao, cuối hướng gió, không bị ngập úng để đào huyệt. Cần tiến hành việc mai táng thi hài trong vòng 24 giờ kể từ khi tử vong.
– Sau khi hoàn tất mai táng, người tham gia mai táng tháo, cởi bỏ các phương tiện bảo vệ cá nhân theo quy định; vệ sinh tay bằng rửa sạch tay với nước sạch và xà phòng, sau đó khử khuẩn tay bằng dung dịch sát khuẩn tay.
Theo Xuân Thành (Pháp Luật Việt Nam)
https://www.phapluatplus.vn/chinh-tri-xa-hoi/nguoi-tu-vong-vi-covid-19-thi-the-duoc-xu-ly-the-nao-d130973.html