Thủ đoạn của những kẻ xấu mạo danh Facebook có thể khiến chính chủ tức tưởi chịu trận trong bất lực mà không thể làm gì.
Kể từ khi xảy ra scandal lớn nhất lịch sử vào tháng 3 năm ngoái, Facebook vẫn chưa hết khiến người dùng cảm thấy thất vọng vì những vụ việc nhỏ lẻ liên tục nổ ra theo sau. Mặc dù đã có nhiều biện pháp cải thiện tình hình gắt gao nhưng có vẻ như điều đó vẫn không cứu vãn được nhiều, khiến cho thế hệ trẻ đang dần trở nên chán chường và không còn thiết tha với Facebook như trước.
Facebook đang khiến nhiều người dùng mất niềm tin sau loạt scandal suốt 1 năm qua.
Một trong số những tồn đọng còn hoành hành nhiều người dùng Facebook chính là nạn giả mạo tài khoản: Kẻ khác lập nick giả khiến cho chủ nhân của tài khoản thực cũng phải lao đao khốn đốn, bị Facebook khoá lại vì cùng đưa vào diện nghi ngờ. Vấn nạn này tuy chưa nổi lên mạnh mẽ nhưng vẫn xảy ra suốt một thời gian dài ở Việt Nam, hiện vẫn chưa có cách nào để khắc phục triệt để hoặc giải quyết công minh hơn.
Thủ đoạn dễ dàng, nick “fake” tố ngược nick “real”
Trước đây, một cách thức thường được kẻ xấu sử dụng là tạo Page với nội dung xấu, độc hại, sau đó thêm quyền quản trị cho nạn nhân một cách bất ngờ để Facebook khoá cả Page lẫn nạn nhân đó. Chiêu bài này thường được dùng cho tài khoản của người nổi tiếng nhằm phá hoại uy tín và công việc. Chỉ cần là bạn bè trước đó với nạn nhân, kẻ xấu có thể dễ dàng đưa nạn nhân lên làm admin của Page độc hại do mình tự lập mà không cần xin phép. Chúng thường thực hiện trong khoảng 2-3h sáng để không ai biết mà trở tay kịp thời, tới lúc tỉnh dậy đã thấy tài khoản bị “bốc hơi”. Rất nhiều những trường hợp như hoa hậu Đặng Thu Thảo, ca sỹ Đức Phúc, Đại Nhân, Sơn Tùng M-TP… đã từng rơi vào trường hợp này.
Đức Phúc và Đại Nhân từng phải lên Instagram cảnh báo mình bị mất nick Facebook.
Giờ đây, một thủ đoạn khác lại tiếp tục được lợi dụng: Lập tài khoản giả mạo với tên và ảnh đại diện, cover y hệt nạn nhân, sau đó lợi dụng chính sách report của Facebook để khoá ngược lại.
Mục tiêu khả thi nhất cho thủ đoạn này là các người dùng cá nhân thông thường, kẻ gian sẽ vờ như nạn nhân mới lập tài khoản phụ hoặc thay tài khoản, kết bạn với thật nhiều bạn bè cũ càng tốt, sau đó nhắn tin lừa đảo, trục lợi thông qua lòng tin lẫn nhau đối với những ai nhẹ dạ, không mảy may nghi ngờ. Dù khó áp dụng cho Facebook của người nổi tiếng như trước (do có ê-kíp hỗ trợ và cả tick xanh) nhưng thủ đoạn mới này lại có nhiều điểm khiến người dùng Facebook cá nhân chính chủ phải điên đầu hơn rất nhiều:
– Tài khoản chính chủ vẫn dễ dàng bị liên luỵ theo kẻ xấu:
Theo điều luật quy định về danh tính người dùng trong tiêu chuẩn cộng đồng của Facebook, lập ra tài khoản giả mạo sẽ bị cấm và xử lý 100%, đó là điều tất nhiên. Trong trường hợp có kẻ khác cố tình lập ra một tài khoản giả mới tinh, không có lịch sử tương tác và đăng bài như tài khoản chính chủ nạn nhân, nhiều người nghĩ nó sẽ sớm bị diệt ngay lập tức.
Tuy vậy, bên cạnh đó, ít người để ý thêm một luật nữa cũng được đưa ra: “Lập ra nhiều tài khoản giống nhau để đại diện cho cùng 1 người cũng sẽ bị cấm và không được chấp nhận.”Do đó, vì kẻ gian cố tình để tên, ảnh y hệt nên Facebook sẽ nhận diện đó là những tài khoản giống nhau, cùng khoá luôn cả nick thật lẫn giả để điều tra và xác nhận. Đôi khi, nick thật bị khoá nhưng nick giả thì vẫn hoành hành khiến người dùng không biết đường nào mà lần.
Dòng status kêu trời của một người dùng chia sẻ trong group Facebook bàn luận về công nghệ.
– Thời gian xác nhận quá lâu, trải nghiệm hỗ trợ người dùng kém:
Chị X., anh H. đang sống và làm việc tại Hà Nội là người dùng hiện đang có vài nghìn tới vài chục nghìn follow trên Facebook, cho biết đã từng gặp kẻ gian như vậy. Sau khi phát hiện có một ai đó cố tình lập Facebook giả mạo y hệt hình ảnh của mình, bạn bè đông đảo của cả 2 người đều chung tay report tích cực, khiến tài khoản giả đó biến mất chỉ sau vài phút. Tuy nhiên, ít giờ sau đó, cả chị X. và anh H. cũng đều bị khoá tài khoản bởi chính Facebook, với lý do nghi ngờ độ xác thực tài khoản.
Mặc dù đã gửi đủ thông tin giấy tờ cá nhân qua trang làm việc pháp lý với Facebook (hộ chiếu, căn cước,…) nhưng toàn bộ quá trình vẫn mất rất nhiều thời gian, đôi khi lên tới cả tháng để có phản hồi mà chưa chắc thành công. Thậm chí, cả 2 đều có những mối quan hệ thân thiết với nhiều người nổi tiếng trong ngành truyền thông, giải trí, cộng thêm lượng tương tác và bài đăng đa dạng với lịch sử dùng mạng xã hội cả chục năm nay, nhưng bấy nhiêu đó vẫn không thể thắng được một tài khoản fake mới lập 5 phút cùng nghi ngờ chụp mũ từ phía Facebook.
Đối với những cá nhân người dùng Facebook thông thường “thấp cổ bé họng”, quá trình này đôi khi mất quá nhiều thời gian chờ đợi đã khiến họ bất lực, đành chịu mất hết toàn bộ lịch sử dữ liệu Facebook chính chủ cũ đang bị khoá để lập tài khoản mới dùng tiếp. Rõ ràng, chất lượng dịch vụ giải quyết khiếu nại người dùng của mạng xã hội này thật sự không thể làm vừa lòng chúng ta nếu cứ tiếp tục tỏ ra máy móc, chậm trễ và thiếu công tâm như vậy.
Giao diện cung cấp nhân thân xác thực cho Facebook – thứ mà nhiều người không mong muốn phải gặp và dùng đến một chút nào.
Những hệ luỵ khó lường kéo dài theo sau
Không chỉ có thủ đoạn áp dụng với người nổi tiếng trước kia, những mánh khoé mới hướng vào người dùng cá nhân thông thường mới đây cũng có thể gây ra nhiều biến tướng, hệ luỵ tiêu cực cho cộng đồng và xã hội. Một mặt, chủ nhân tài khoản gốc sẽ gặp nhiều khó khăn, công sức cũng như thời gian để giải quyết sự vụ. Quyền lợi cũng như cuộc sống của họ có thể bị đảo lộn nếu như quá trình xử lý không được cải thiện, gây ra thêm nhiều khó khăn và vấn đề phát sinh.
Mặt khác, nếu như Facebook xử lý điều tra xác nhận quá lâu, kẻ gian hoàn toàn có thể lập tiếp những tài khoản giả mạo khác tuỳ ý, dễ đánh lừa bạn bè cũ để lừa đảo vay tiền, chuyển khoản hộ – những mánh khoé cổ điển xưa cũ nhưng chưa bao giờ hết nguy hiểm. Thậm chí, chúng còn có thể doạ nạt phá hoại uy tín bằng cách đăng những nội dung độc hại lên tài khoản đó, khiến nhiều người hiểu nhầm đó là chính chủ đăng lên nếu như không được phát hiện và lên tiếng cảnh báo, report sớm.
Facebook đã từng lên tiếng quả quyết sẽ làm tất cả vì người dùng sau những scandal lớn nhỏ trước đó, nhưng phải chăng nỗ lực của họ đang được đầu tư không đúng chỗ? Đã gần 1 năm rưỡi trôi qua kể từ ngày đen tối nhất lịch sử Facebook, nếu như chất lượng dịch vụ cũng như công đoạn hỗ trợ người dùng trong những vấn đề bức thiết này không được cải thiện, có lẽ viễn cảnh cộng đồng tìm tới một lựa chọn mạng xã hội lý tưởng hơn, kéo Facebook tụt khỏi ngôi vương vốn có cũng không hề xa vời chút nào.
