“Cần phải hiểu, chất lượng không khí có những lúc và có những nơi sẽ có thông số khác nhau, nếu những chỗ lắp đặt trạm gần nơi tập kết rác thì nồng độ ô nhiễm không khí sẽ cao hơn, nhưng thông số này không đại diện cho tất cả chất lượng không khí trên địa bàn”, ông Lê Công Thành, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường nói.
“Hiện nay trên mạng xã hội có nhiều chia sẻ về không khí ô nhiễm, cho rằng Hà Nội là thành phố ô nhiễm nhất thế giới. Xin hỏi Bộ Tài nguyên Môi trường, TP. Hà Nội và Chính phủ có quan điểm như thế nào và cách xử lý tình trạng này như thế nào?”, phóng viên đặt câu hỏi tại buổi họp báo Chính phủ chiều tối 2/9.
Trả lời vấn đề này, Thứ trưởng Lê Công Thành cho biết hiện có nhiều ứng dụng di động cung cấp thông tin về chất lượng không khí cho người dân, có những trang mạng dẫn thông tin chất lượng không khí toàn cầu.
Theo ông, những trang mạng nước ngoài đã thu thập thông tin từ những trạm quan trắc không khí khác nhau, có thể từ những trạm của Bộ lắp đặt, trạm của TP. Hà Nội và các đại sứ quán, doanh nghiệp lắp đặt… Thậm chí nguồn từ những trạm của chính những trang mạng này lắp.
“Về vấn đề hạt bụi mịn PM2.5 có kích thước rất nhỏ, trước đây việc đo được hạt bụi mịn này tương đối khó khăn nhưng hiện nay khoa học công nghệ đã đo được. Tuy nhiên, phương pháp đo chính thống, đúng tiêu chuẩn thì số liệu sẽ đảm bảo hơn.
Những thiết bị đo cầm tay mới hiện nay cũng cho ra những số liệu tức thời nhưng không có độ chính xác cao. Vì vậy, những thông tin trên các trang mạng về chất lượng không khí chỉ mang tính chất tham khảo”, ông nói và cho biết người dân có thể xem các thông số chính thức về chất lượng không khí trên trang của Bộ.
Mặt khác, tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP. HCM, ông Thành cho biết đều có kế hoạch lắp đặt thêm các trạm đo chất lượng không khí để cảnh báo tốt hơn cho người dân vào những mùa chất lượng không khí sụt giảm.
“Tuy nhiên, cần phải hiểu, chất lượng không khí có những lúc và có những nơi sẽ có thông số khác nhau, nếu những chỗ lắp đặt trạm gần nơi tập kết rác thì nồng độ ô nhiễm không khí sẽ cao hơn, nhưng thông số này không đại diện cho tất cả chất lượng không khí trên địa bàn”, ông nói.
Ông Nguyễn Thế Hùng, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội nhận định rằng đây là thời điểm đang có biến đổi khí hậu, nhiều năm nay vào thời điểm giao mùa đều có những hiện tượng này. “Mấy ngày vừa qua thời tiết không gió, không mưa, tạo lớp sương mù nên việc khuếch tán bụi mịn ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng không khí”, ông nói.
Hiện nay, Hà Nội có 11 trạm quan trắc không khí theo Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) quan trắc về tất cả các tiêu chuẩn của không khí. Các chỉ số NO2, SO2 đều đạt tiêu chuẩn, riêng bụi mịn thì vượt ngưỡng.
TP. Hà Nội xác định việc công bố chất lượng không khí là việc thường xuyên, hằng ngày, cứ 5 phút/lần các trạm đo sẽ chuyển thông số về để tổng hợp. Thông tin được đăng tải hằng ngày trên các báo như Hà Nội mới, An ninh thủ đô, Công an nhân dân… đều cập nhật chất lượng không khí của Hà Nội.
Tuy nhiên, bên cạnh việc đo chất lượng không khí thì còn cần phải xác định nguồn rác thải làm ô nhiễm. Các nguyên nhân đã được TP. Hà Nội xác định gồm: Khí xả thải từ ô tô, xe máy; đun bếp than tổ ong, đốt củi; xây dựng, phá dỡ các công trình; vận chuyển vật liệu; mùi hôi thối từ hệ thống thoát nước chưa được xử lý; mùi từ các trại chăn nuôi gia súc, gia cầm.
Các nguyên nhân khác là: Đốt rơm rạ, rác; thu gom rác thải chưa tốt; ô nhiễm ao hồ lâu năm; bùn thải chưa được xử lý; khói bụi từ các cơ sở sản xuất trên địa bàn Thành phố và một số tỉnh lân cận; tác động của khí hậu và thời tiết chuyển mùa.
Ông Hùng cho biết thành phố đã lắp đặt thêm các trạm quan trắc không khí, phấn đấu đến năm 2020 sẽ lắp xong 25 trạm; tập trung xử lý các nguồn xả thải, xử lý nước thải, các nhà máy đốt rác, kiểm soát các phương tiện đang xả thải ra môi trường… giảm phương tiện cá nhân, tăng phương tiện công cộng. Bên cạnh đó, TP. Hà Nội sẽ phát động chương trình Cánh đồng không đốt rơm rạ để giảm việc đốt rơm rạ của các địa bàn lân cận làm ô nhiễm không khí.
