Ai mà ngờ được, những vi sinh vật bé nhỏ trong miệng lại là nhân tố chính giúp bạn điều hòa huyết áp cơ thể sau tập luyện.
Tập thể dục đem đến rất nhiều lợi ích sức khỏe, mà một trong số đó là điều hòa huyết áp. Đây cũng là lý do tại sao những bệnh nhân cao huyết áp thường được bác sĩ khuyến cáo nên tập thể dục thường xuyên.
Thế nhưng, có lẽ bạn sẽ phải để ý đến một hành động nhỏ nhưng lại có thể cuốn trôi toàn bộ công sức tập luyện của bạn. Súc miệng sau khi tập thể dục – các nhà khoa học cho biết – sẽ ức chế hoạt động của vi khuẩn trong miệng, những vi sinh vật nhỏ bé giúp bạn ổn định huyết áp trong nhiều giờ đồng hồ sau cả khi buổi tập đã kết thúc.
Kỳ lạ: Súc miệng có thể cuốn trôi một lợi ích không ngờ của việc tập thể dục
Tiến sĩ Raul Bescos là một nhà sinh lý học dinh dưỡng đang làm việc tại Đại học Plymouth, Anh Quốc. Trong những năm gần đây, ông có một mối quan tâm đặc biệt đến các hiệu ứng sức khỏe xảy ra sau khi tập thể dục.
Từ lâu, các nhà khoa học đã biết tập thể dục có thể đem lại nhiều hiệu ứng có lợi. Một trong số đó là hạ huyết áp. Khi tập thể dục, cơ thể bạn tự nhiên sẽ tiết ra nhiều oxit nitric hơn, hợp chất này có tác dụng làm giãn mạch máu, khiến lưu thông máu hiệu quả và giảm áp lực lên thành mạch.
Điều kỳ diệu là ngay cả khi bạn dừng tập luyện và ngừng tiết oxit nitric hiệu ứng đó vẫn được duy trì trong hệ tuần hoàn. Suốt hàng giờ sau, bạn vẫn sẽ không cần phải lo lắng về chuyện tăng huyết áp.
Các nhà khoa học gọi hiện tượng này với một cái tên đặc thù: “hạ huyết áp sau tập luyện“. Tuy nhiên, chưa một ai có thể giải thích tại sao điều này lại xảy ra.
Trong bối cảnh đó, tiến sĩ Bescos và nhóm nghiên cứu của ông đã đưa ra một giả thuyết, và kỳ lạ thay nó có liên quan đến những vi khuẩn đang sống trong miệng chúng ta. Trước đó, các nhà khoa học đã biết vi khuẩn trong miệng thường nuốt một sản phẩm phụ của oxit nitric, được gọi là nitrat.
Những vi khuẩn này sau đó xử lý nitrat thành một hóa chất khác gọi là nitrite. Nitrite được hấp thụ vào cơ thể khi chúng ta nuốt nước bọt. Sau đó trong đường tiêu hóa, một phần nitrite bằng cách nào đó lại quay vòng biến trở thành oxit nitric.
Tiến sĩ Bescos đoán rằng chính quá trình này, với sự tham gia của vi khuẩn trong miệng, đã đưa đủ oxit nitric vào máu của chúng ta, nơi hóa chất tiếp tục giữ cho huyết áp ở mức thấp, ngay cả khi bạn đã ngưng tập thể dục.
Thông thường, tập thể dục sẽ giúp bạn hạ huyết áp trong nhiều giờ sau khi kết thúc bài tập
Để kiểm tra giả thuyết này, các nhà khoa học đã dùng nước súc miệng, loại kháng khuẩn có chứa chlorhexidine. Trong trường hợp bạn chưa biết về chlorhexidine, đó là một chất khử trùng mạnh được sử dụng trong nhiều loại nước súc miệng.
“Chúng tôi sử dụng phương pháp này vì chúng tôi có bằng chứng cho thấy đây là một phương pháp hiệu quả để ức chế hoạt động của vi khuẩn trong miệng, vì vậy nó cũng sẽ ức chế quá trình tổng hợp nitrite“, tiến sĩ Bescos nói.
Nhóm nghiên cứu của ông đã tuyển dụng 23 người trưởng thành khỏe mạnh cho thí nghiệm. Các tình nguyện viên được yêu cầu chạy trên máy chạy bộ trong nửa giờ, sau đó họ được theo dõi huyết áp liên tục trong hai tiếng.
Trong khoảng thời gian này, một số tình nguyện viên được chọn ngẫu nhiên để sử dụng nước súc miệng, số còn lại được cho dùng giả dược.
Để thí nghiệm được tối ưu hơn nữa, tiến sĩ Bescos đã lặp lại nó thêm một lần. Nhưng lần này đổi lại, những ai đã dùng nước súc miệng trong lần trước sẽ dùng giả dược, còn những ai đã dùng giả dược thì được yêu cầu đổi bằng nước súc miệng.
Kết quả không ngoài dự đoán, nước súc miệng khử khuẩn đã làm giảm hiệu ứng hạ huyết áp trên tất cả tình nguyện viên. Sau hai tiếng đồng hồ, hiệu ứng hạ huyết áp sau tập luyện đã biến mất hoàn toàn, trong khi, nó vẫn duy trì với những người sử dụng giả dược.
Điều đáng nói là bản thân nước súc miệng không có khả năng tiêu diệt vi khuẩn trong miệng, bởi các nhà khoa học nhận thấy sự đa dạng của vi sinh vật không thay đổi. Nhưng nó dường như đã làm giảm đáng kể khả năng sản xuất nitrite, và điều đó dẫn đến mức nitrite thấp hơn cả trong nước bọt và máu của tình nguyện viên.
Kết quả nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Free Radical Biology and Medicine.
Nitrat/nitrite đường miệng là một yếu tố chính khiến việc tập thể dục đem lại lợi ích tim mạch
“Nhiều nghiên cứu khác cũng đã chỉ ra nước súc miệng có thể cản trở quá trình sản xuất nitrite của vi khuẩn trong miệng chúng ta“, tiến sĩ Bescos nói. “Tuy nhiên, nghiên cứu này lần đầu tiên cho thấy nitrat/nitrite đường miệng là một yếu tố chính khiến việc tập thể dục đem lại lợi ích tim mạch”.
Tất nhiên, như tiến sĩ Bescos lưu ý, hầu hết mọi người không có thói quen súc miệng sau khi chạy bộ. Cho nên, bạn có thể không mấy bận tâm đến điều này. Nhưng nghiên cứu mới ông vẫn có một số ý nghĩa quan trọng trong nhiều trường hợp.
Giả sử, một người bị cao huyết áp thường được bác sĩ khuyên tập thể dục nhiều hơn. Đối với họ, tập thể dục có thể đem lại lợi ích cốt yếu trong việc điều trị. Mặc dù vậy, nhiều người cao huyết áp cũng mắc bệnh về nướu răng.
Và đó là một nút thắt, họ sẽ có xu hướng súc miệng nhiều lần trong ngày. Nếu họ thực sự làm điều đó, lợi ích của việc tập thể dục sẽ tan biến.
Trước đây, cũng đã có những nghiên cứu chỉ ra việc sử dụng nước súc miệng thường xuyên thậm chí có thể làm tăng huyết áp. Mặc dù khi đó, các nhà khoa học chưa giải thích được mối tương quan kỳ lạ này.
Bây giờ, với những giả thuyết của tiến sĩ Bescos, chúng ta biết rằng hiệu ứng nước súc miệng có thể xuất phát từ việc ức chế sản xuất nitrite của vi khuẩn trong miệng.
Sẽ cần nhiều nghiên cứu nữa để đánh giá những tác dụng phụ tiêu cực của nước súc miệng. Tiến sĩ Bescos cho biết nghiên cứu của ông là một bằng chứng cho thấy sức khỏe răng miệng có mối liên hệ rất sâu sắc với cuộc sống của chúng ta.
“Thông điệp chính của nghiên cứu này là chúng ta phải chú ý nhiều hơn đến các điều kiện răng miệng thì mới tối đa được hiệu quả từ việc tập thể dục”, ông nói.
Tham khảo Gizmodo
