Tôi thật sự muốn khuyên diễn viên Kiều Thanh đọc hết bộ Luật Hôn nhân và gia đình. Vì, chỉ căn cứ vào những gì chính cô thổ lộ với báo chí thì Kiều Thanh đang tự cung cấp bằng chứng cho vụ việc phạm pháp, vi phạm Luật Hôn nhân và gia đình của mình.
Cho dù Kiều Thanh có đang ra sức tự khen ngợi và chứng minh mình đang sống hạnh phúc thì xét về mặt lý thuyết, những hệ lụy từ việc công khai là “người thứ ba” của cô có thể sẽ rất nặng và khó lường.
Không có vợ và chồng trong mối quan hệ này
Đầu tiên, phải nói ngay rằng Kiều Thanh và người đàn ông cô đang sống chung (tên Trịnh Kim Cương) không thể/ không phải là vợ chồng. Cô có thể tự gọi mình là vợ, gọi anh ấy là chồng theo mức độ tình cảm của hai người, nhưng đó chỉ là giữa hai người với nhau, chứ xã hội và pháp luật không công nhận. Là vì pháp luật Việt Nam chỉ cho phép một vợ một chồng thôi.
Người đàn ông đang sống với Kiều Thanh đang có hôn thú với người phụ nữ khác (tên là Thủy). Vì anh chưa ly dị người ấy nên mặc nhiên chỉ có chị Thủy là vợ duy nhất của anh; ngoài chị Thủy ra, bất cứ ai cũng không được công nhận là vợ của anh. Anh Kim Cương cũng chỉ là chồng của duy nhất chị Thủy; anh không thể là chồng của Kiều Thanh hay bất cứ người phụ nữ nào khác. Nó thẳng tuột, đơn giản và… dễ mất lòng Kiều Thanh như thế, nhưng biết làm sao, sự thật chỉ có một!
Đó là về mặt pháp lý. Thực tế, có những “gia đình” có nhiều hơn một người vợ hoặc một người chồng, do nhiều nguyên nhân, trong đó có những nguyên nhân khá kỳ lạ.
Tôi biết một phụ nữ đồng thời chung sống với cả hai người đàn ông từ nhiều năm nay. Một là chồng của cô, có hôn thú, có con. Người kia là một doanh nhân giàu có. Anh này đi xem bói, thầy bói nói anh ta phải – xin lỗi tôi nói thẳng – có quan hệ tình dục đều đặn với người phụ nữ này thì mới ăn nên làm ra; cô là “thần hộ mệnh” của anh ta. Có lẽ vì vậy nên anh ta bao hết cuộc sống của cả gia đình cô, nuôi cả vợ chồng cô lẫn con cái họ. Cô không đi làm gì hết, chồng cô cũng gần như không làm gì, nhưng rất ăn sung mặc sướng. Đổi lại, anh ta đòi một cái lịch phân chia rõ ràng: trong tuần, thứ 3-5-7 cô phải “ở bên” anh ta.
Câu chuyện trên có thể lạ với một số người, nhưng nó đã diễn ra mười mấy năm nay; bạn bè, gia đình và hàng xóm của đôi vợ chồng ấy đều biết rõ. Anh doanh nhân công khai chu cấp, đưa đón cô tận căn nhà vợ chồng họ vẫn đang sống, còn người chung quanh chả buồn thắc mắc nữa. Họ nói tại nó có cái số hai chồng. Thế thôi!
Trường hợp trên thuộc một lý do phổ biến: một bên phụ thuộc tài chính vào bên kia (thường thì phụ nữ phụ thuộc hơn, nhưng trong trường hợp đang kể thì người chồng cũng phụ thuộc vào “bồ” của vợ) nên không dám ly hôn vì sợ mất đi cuộc sống dễ dàng.
Nhưng cũng chẳng ai nói chắc được cuộc sống của họ thực sự có êm ả như bề ngoài hay không. Khi 3-5-7 cô vợ về nhà “chồng hai”, ai dám chắc chồng cô không tranh thủ ngày đó cho “vợ hai”? Và cho dù được đóng gói dưới cái nhãn “số phận” đầy “tâm linh” thì cũng không thể bịt mắt trước sự thật, là “chồng hai” của cô ấy duy trì quan hệ nói trên chỉ do lo lắng cho túi tiền của bản thân anh ta.
Vì chúng ta không phải là họ cho nên không dám khẳng định có tình yêu trong đó hay không, nhưng nhiều phần, anh ta xem đó là một thứ công việc – giống như ra khỏi nhà thì phải mang giày cho khỏi đau chân. Vậy thôi!
Cứ quan sát cuộc sống thì chúng ta còn có thể kể ra nhiều nguyên nhân khác. Như hai bên không còn tình cảm nhưng phụ thuộc lẫn nhau về quan hệ xã hội, cần sự hỗ trợ của gia đình bên kia hoặc của cả hai để làm ăn, hoặc để giữ uy tín cho chức vụ. Hoặc một bên có những sở thích tính dục đặc biệt; bên này không chiều được nên ngầm đồng ý cho bên kia đi thỏa mãn nhu cầu tính dục ở người khác.
Hoặc một bên đau ốm dài hạn, kiệt sức trong tất cả mọi việc; người vợ/ chồng thương người phối ngẫu, thấy nghĩa vụ của mình là phải ở cạnh để chăm sóc họ cả đời, nên không ly hôn nhưng sẽ có quan hệ tình yêu/ tình dục với người khác, do những nhu cầu thực tế của bản thân. Tài sản, mối liên hệ con cái, họ hàng, xã hội và sự yên ổn hình thức của gia đình vẫn được giữ vững.
Báo chí cũng từng đăng chuyện những người đàn ông có đến mấy chục người vợ.
Nhưng, cho dù thực tế cuộc sống rắc rối như vậy thì pháp luật Việt Nam cho đến hiện tại vẫn chỉ có một, tức là chỉ hai người nào có đăng ký kết hôn chính thức thì mới được pháp luật công nhận là vợ chồng. Pháp luật chỉ bảo vệ quyền – nghĩa vụ hợp pháp của hai người trong hôn nhân đó, bao gồm con cái và tài sản.
Do vậy, với trường hợp của diễn viên Kiều Thanh, cho dù con của cô gọi anh Trịnh Kim Cương là cha và trên khai sinh anh đứng tên cha của em bé, nhưng cha của em bé vẫn không phải là chồng của mẹ.
Có thể bị phạt tiền, thậm chí phạt tù, đe dọa danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú
Về tài sản, nếu không có thỏa thuận khác thì tài sản anh Trịnh Kim Cương làm ra trong thời kỳ chung sống như vợ chồng với diễn viên Kiều Thanh, về pháp lý vẫn là tài sản của anh và người vợ trong hôn thú. Giả sử người vợ muốn ly hôn thì anh Trịnh Kim Cương sẽ chịu bất lợi trong phân chia tài sản và cả quyền với con cái, vì theo luật, anh đã vi phạm quyền, nghĩa vụ về nhân thân của vợ chồng. Lỗi ngoại tình là một lỗi nặng.
Chưa kể, hậu quả về mặt pháp lý mà Kiều Thanh và cả anh Trịnh Kim Cương phải chịu có thể rất nặng nề.
Tại Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình nêu rõ: CẤM hành vi “Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ”.
Thế đấy. Là vi phạm pháp luật nên không phải như người trong cuộc nghĩ “đây là chuyện nội bộ của chúng tôi, chúng tôi bằng lòng và hạnh phúc là được”. Ngược lại, một tổ chức hoặc cá nhân khác có thể yêu cầu cơ quan bảo vệ pháp luật can thiệp và ngăn chặn cuộc sống chung bất hợp pháp của họ. (Trích khoản 3 điều 5 Luật Hôn nhân và Gia đình: “Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan khác có thẩm quyền áp dụng biện pháp kịp thời ngăn chặn và xử lý người có hành vi vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình”).
Pháp luật cũng quy định rõ các hình thức xử phạt. Đầu tiên là xử phạt hành chính, phạt từ một triệu đồng đến ba triệu đồng. Nếu sau khi bị xử phạt hành chính mà vẫn tiếp tục sống chung như vợ chồng với người đã có vợ chồng hợp pháp, thì thậm chí có thể bị xử phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến một năm, hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm, áp dụng cho cả hai người vi phạm. Nếu gây ra các hậu quả nghiêm trọng đối với gia đình của người kia thì bị phạt tù từ 6 tháng đến ba năm (Điều 48 Nghị định 110/2013/NĐ-CP (được sửa đổi bởi nghị định 67/2015/NĐ-CP) quy định hành vi vi phạm quy định về kết hôn, ly hôn và vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng; Điều 182 Bộ Luật Hình sự về vi phạm chế độ một vợ một chồng).
Trái với lời của ông Chánh văn phòng, người phát ngôn Bộ Văn hóa – thể thao và du lịch trả lời báo chí sáng 1/8/2019 rằng “hồ sơ xét duyệt danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú của Kiều Thanh đủ chuẩn” và “việc lùm xùm hiện tại là đời tư của cô”, danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú của Kiều Thanh cũng có thể bị đe dọa.
Lý do là trong hồ sơ yêu cầu xét duyệt Nghệ sĩ ưu tú, tại phần “Điều kiện” bắt buộc người yêu cầu xét duyệt phải chấp hành tốt chính sách và pháp luật của Nhà nước và gương mẫu trong cuộc sống. Mà với câu chuyện tự kể của Kiều Thanh, rõ ràng cô đã vi phạm pháp luật tại thời điểm xét duyệt, nên hồ sơ của cô có thể gọi là man khai ở chi tiết này. Cô cũng không thể gọi là “gương mẫu trong cuộc sống” được.
Đó là tất cả những gì liên quan đến pháp luật trong câu chuyện người thứ ba Kiều Thanh.
Đáng tiếc cho một người đang làm mẹ
Tuy nhiên, thực tế cuộc sống phức tạp hơn những gì pháp luật có thể hình dung. Sự thật là có nhiều gia đình chấp nhận cuộc sống có người thứ ba, thậm chí thứ n. Không ít cô gái nổi tiếng trong showbiz công khai thừa nhận mình là người thứ ba đó thôi. Nhưng do biết rõ là vi phạm pháp luật nên họ chỉ ngậm đắng nuốt cay, hoặc ngầm thừa nhận, chứ chưa một người nào dám công khai trên báo chí, thậm chí còn tự ca ngợi và muốn xã hội cổ vũ, ngưỡng mộ việc làm một “người thứ ba” như Kiều Thanh.
Thực ra đọc kỹ lời kể của Kiều Thanh dễ dàng nhận thấy cô đầy mâu thuẫn, khiêu khích và bất an. Nó cũng khiến người ta phải tự hỏi thực ra cô có mục đích nào khác khi đột nhiên công khai câu chuyện riêng tư, trong khi theo cô nó đã ổn định từ nhiều năm nay và cả bốn bên đều cảm thấy hạnh phúc?
Nhưng thôi, đó cũng chỉ là nhận xét cảm tính của người viết bài này, nên xin chỉ dừng lại ở mức nhận xét của một độc giả thông thường như vậy. Những hình phạt về pháp luật mà tôi phân tích ở trên kia cũng có thể không xảy ra với cô, vì có lẽ sẽ không cá nhân hay tổ chức nào làm việc tố giác cả. Nhưng cảm tình của khán giả với một nghệ sĩ Kiều Thanh tài năng thì đã giảm hẳn.
Thậm chí mấy hôm nay, người ta gọi Kiều Thanh là “Trà “cave”. Đấy là vai diễn ấn tượng đầu tiên của cô, nhưng bây giờ nó được gọi ra với nghĩa ám chỉ không thể hiểu nhầm.
Với một phụ nữ đang làm mẹ đứa con còn nhỏ, có lẽ không có hình phạt nào lớn hơn, Kiều Thanh ạ.
