Xã hội phát triển tuổi thọ của con người tăng lên, nhưng nguy cơ bệnh tật lại càng lớn nhất là các bệnh liên quan tới tổn thương của thần kinh.
Đột nhiên ngất, tỉnh lại không nhớ bất cứ ai
Đang điều trị tại Viện sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai , ông B.V.Q (66 tuổi, tại Thái Bình) là một trong những bệnh nhân điển hình mắc chứng sa sút trí tuệ do căn bệnh Alzheimer.
Người nhà ông Q cho hay, cách đây khoảng nửa tháng ông Q đột nhiên bị váng đầuvà ngất đi. Sau khi, tỉnh dậy ông Q không nhớ bất cứ ai trong gia đình.
Ông Q được gia đình đưa tới bệnh viện tỉnh khám, tại đây các bác sĩ đã đề nghị gia đình đưa ông xuống bệnh viện Bạch Mai để điều trị.
Vợ ông Q cho biết, trước thời điểm khi ông Q bị ngất, ông cũng có triệu chứng rất hay quên quên nhớ nhớ, nhưng sau khi suy nghĩ một lúc thì lại nhớ ra.
Bác sĩ An đang khám cho một bệnh nhân bị sa sút trí tuệ.
Ông Q đã điều trị tại Viện sức khỏe tâm thần được 1 tuần và đôi lúc cũng đã nhận ra được vợ của mình.
“Giờ có lúc ông ấy lúc gọi tôi bằng chị, lúc thì gọi bằng anh, có lúc thì nhớ ra tôi là vợ. Trước khi, mất trí nhớ ông vẫn đang làm việc tại xã. Chồng tôi sống rất khoa học không hút thuốc, uống rượu và cũng không gặp tai nạn gì không hiểu vì sao lại mắc căn bệnh này”, vợ ông Q nói.
TS. Trần Thị Hà An, Trưởng phòng Điều trị Tâm thần người già, Viện sức khỏe tâm thần, BV Bạch Mai cho hay, bệnh nhân Q là trường hợp điển hình bị mắc sa sút trí tuệ do bệnh Alzheimer. Sa sút trí tuệ thường gặp ở người già và đang có xu hướng tăng nhanh trong những năm gần đây.
Năm 2010 ước tính có khoảng 524 triệu người già chiếm 8% dân số thế giới, và ở Việt Nam chiếm khoảng 5,73% dân số. Số người già đang tăng nhanh ở các nước đang phát triển.
Gánh nặng bệnh tật ở người già đang có sự chuyển dịch, tăng số lượng người mắc bệnh mạn tính, bệnh về thần kinh trong đó có sa sút trí tuệ.
Bác sĩ An khuyến cáo: “Năm 2015, trên thế giới có gần 50 triệu người mắc sa sút trí tuệ, chiếm khoảng 50% dân số tổng số người trên 60 tuổi. Ước tính cứ 3 giây sẽ có thêm một người bị mắc sa sút trí tuệ và số người mắc bệnh đang tăng lên gấp đôi sau 20 năm.
Khoảng 20 năm nữa chỉ 1,5 giây sẽ có một người bị sa sút về trí tuệ. Bệnh nhân sa sút trí tuệ sẽ gây ra gánh nặng trầm trọng cho người chăm sóc và toàn xã hội. Theo WHO chi phí dành cho chăm sóc người mắc sa sút trí tuệ chiếm tới 1%GDP của toàn thế giới”.
Biểu hiện sớm để phát hiện ra sa sút trí tuệ
Còn theo TS. Nguyễn Doãn Phương, Viện trưởng Viện sức khỏe tâm thần, BV Bạch Mai sa sút trí tuệ gặp trong nhiều bệnh khác nhau trong đó phổ biến nhất là bệnh Alzheimer (chiếm 60-80% tổng số các bệnh sa sút trí tuệ). Sa sút trí tuệ còn liên quan tới một số bệnh lý cơ thể như bệnh mạch máu, bệnh truyền nhiễm…
Nếu như sa sút trí tuệ do bệnh lý cơ thể thì việc điều trị khỏi khi bệnh lý đó được kiểm soát. Nhưng nếu sa sút trí tuệ do bệnh Alzheimer điều trị hiện nay chủ yếu là kiểm soát để bệnh không tiến triển nặng, giúp bệnh nhân có cuộc sống chất lượng, người nhà bớt được gánh nặng.
“Sa sút trí tuệ là hội chứng lâm sàng được gây ra bởi tổn thương não, với đặc trưng là những biểu hiện suy giảm các lĩnh vực nhận thức như: trí nhớ, định hướng, chú ý, ngôn ngữ, tri giác, suy luận, phán đoán, điều hành, khả năng thực hiện nhiệm vụ liên tục…”,TS. An chia sẻ.
TS.BS An cho biết thêm, hiện nay rất nhiều người có những hiểu sai về sa sút trí tuệ, hầu hết khi có biểu hiện hay quên mọi người sẽ không đi khám mà thường dùng thuốc bổ não, tiêm thuốc bổ não. Có tới 99% bệnh nhân tới khoachia sẻ đã dùng tới thuốc bổ não.
Trong phác đồ điều trị thuốc bổ não không phải là thuốc điều trị và cũng không có tác dụng khi bị sa sút trí tuệ. Điều trị sa sút trí tuệ cần phải có thuốc chuyên khoa do bác sĩ kê.
Theo TS.BS An cách phòng sa sút trí tuệ tốt nhất là tăng cường đọc sách, báo, hàng ngày, đây là thói quen đơn giản nhưng giúp tăng cường trí nhớ.
TS.BS An lưu ý khi có 1/10 biểu hiện dưới đây, cần nghĩ tới người thân bị sa sút trí tuệ và đi khám sớm
1. Giảm trí nhớ làm rối loạn cuộc sống hàng ngày
2. Khó khăn trong việc lên kế hoạch hoặc giải quyết vấn đề
3. Khó khăn trong việc hoàn thành các nhiệm vụ quen thuộc
4. Nhầm lẫn về thời gian và không gian
5. Khó nhận biết về hình ảnh trực quan và mối quan hệ trong không gian
6. Phát sinh vấn đề với từ ngữ khi viết/đọc
7. Đặt nhầm chỗ các đồ vật và mất khả năng nhớ lại các bước tìm lại đồ
8. Giảm khả năng phán đoán hoặc ra quyết định
9. Thu mình khỏi công việc hoặc hoạt động xã hội
10. Thay đổi cảm xúc và nhân cách
