Sáng ngày 5/8, Viện trưởng Viện Trang thiết bị và Công trình y tế (Bộ Y tế) đã thực hiện lại hiện trường vụ tai biến chạy thận để khẳng định những phát ngôn trước đó, làm cơ sở cho kiến nghị giám đốc thẩm.
Thực nghiệm lại hiện trường
Theo TS. Lê Thanh Hải, Viện trưởng Viện Trang thiết bị và Công trình y tế (TTB&CTYT), Viện đã dựng lại toàn bộ hiện trường hệ thống RO1 và RO2 bằng những gì còn lại để có thể tiến hành thực nghiệm con đường đi của chất độc vào người 08 nạn nhân chạy thận tại Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình.
Trong buổi thực nghiệm TS Hải đã thực hiện tất cả các chuỗi hành động của Bùi Mạnh Quốc trong trang 6 của Kết luận điều tra; trang 6 của Cáo trạng và trang 12-13 của Bản án số 08/2019/HSST (bản án) cùng với lời khai của Bùi Mạnh Quốc trước tòa sơ thẩm (có bản ghi âm).
TS Hải đã 03 gói thuốc tím thay cho Javen để tuyệt trùng đường ống và chứng minh con đường đi của hóa chất vào người bệnh nhân có liên quan tới 03 van (K1; K2; K3) thuộc hệ thống RO1 bị hỏng đồng thời trên cùng một con đường là việc rất hy hữu.
Do hệ thống RO1 hỏng 03 van nước đã nối thẳng nguồn nước ô nhiễm từ hệ thống lọc thô chưa qua màng lọc RO của hệ thống RO1 vào tank RO2 cho máy chạy thận nhân tạo là nguyên nhân khiến 08 người bệnh tử vong.
Bệnh nhân chạy thận tử vong không phải do HF
Bộ Y tế tiến hành thực nghiệm hiện trường.
Trong đó hành động 1, theo lời khai của Bùi Mạnh Quốc tại phiên tòa (có bản ghi âm) thì lần này Quốc chỉ lau vệ sinh vỏ màng RO2, tẩy cặn bám cột inox chứa màng RO2, cặn bám ở các đầu bịt cột chứa màng RO2, ngâm bằng hỗn hợp hai a xít trên rồi dùng bơm cao áp để bơm rửa và đẩy toàn bộ hỗn hợp a xít HCL và HF ra khỏi các cột vỏ màng RO2 và đổ ra đường thải trong thời gian 1 giờ.
“Hành động này của Bùi Mạnh Quốc không thể gây tồn dư HCL – HF vào tank RO2.Kết luận tồn dư HF và HCL vào tank RO2 của cơ quan cảnh sát điều tra công an tỉnh Hòa Bình là không có căn cứ phù hợp với hành động này của Bùi Mạnh Quốc”, TS. Hải khẳng định.
Hành động 2 (tiếp theo hành động 1) được TS. Hải thực nghiệm cho cơ quan báo chí miêu tả lại hành động Quốc đã đổ dung dịch Javen vào bồn CIP, khóa các van liên quan và cho chạy bơm tẩy màng khử trùng để khử trùng đường ống trong thời gian 2 giờ rồi xả hết javen qua các đầu ống cấp cho máy thận lần 1.
Tiếp đó Quốc dùng bơm tuần hoàn để bơm nước RO mới vào rửa đường ống liên tục trong 2 giờ rồi xả hết nước qua các đầu ống cấp cho máy thận lần 2 và cắm lại dây cho máy thận như ban đầu.
Với công suất thiết kế của bơm tuần hoàn thường 2 m3/h và hệ thống bơm cấp nước RO bù cho tank RO2 cũng liên tục hoạt động và đẩy toàn bộ nước bị nhiễm a xít HF và axít HCL trong kết luận điều tra (nếu có) ra ngoài hệ thống.
Cũng theo lời khai của Quốc tại phiên tòa sơ thẩm (có bản ghi âm) thì sau khi kết thúc khử trùng đường ống Quốc tiến hành thay thế, sửa chữa 3 van là van bơm tiệt trùng (Van K4), van xả đáy bồn RO2 và van đầu bơm cấp nước từ tank RO2 vào vòng tuần hoàn chạy thận.
TS. Hải khẳng định: “Việc thay thế van xả đáy bồn RO2 – đồng nghĩa với việc kết thúc quá trình trên tank RO2 không còn nước (nội dung này tòa sơ thẩm đã hỏi rõ Bùi Mạnh Quốc và tái khẳng định tank RO2 không còn nước).
Như vậy, Kết luận điều tra, cáo trạng và bản án đã nêu về cơ chế tồn dư và con đường ô nhiễm là không phù hợp, trái với thực tiễn và không không có cơ sở khoa học”.
Qua thực nghiệm ông Hải khẳng định, việc cơ quan cảnh sát điều tra tìm ra tồn dư HF (F-) trong nước chạy thận hôm đó là không có căn cứ và là câu hỏi lớn về khoa học cần được nghiên cứu lại một cách thận trọng.
Điều không hợp lý tiếp theo là kết quả giám định mẫu nước, dung dịch, hóa chất đã thu.
“Nhận định của các nhà khoa học việc hệ thống RO1 hỏng 03 van nước đã nối thẳng nguồn nước ô nhiễm từ hệ thống lọc thô chưa qua màng lọc RO của hệ thống RO1 vào tank RO2 cho máy chạy thận nhân tạo là nguyên nhân khiến 08 người bệnh tử vong”, TS. Hải nói.
GS. Nguyễn Lân Hiếu.
GS. Nguyễn Lân Hiếu, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Y Hà Nội, Đại biểu Quốc hội khẳng định: “Thực nghiệm hiện trường phát hiện ra nguyên nhân tử vong của 08 nạn nhân chạy thận Hòa Bình là đa chất không phải là đơn chất là một tình tiết quan trọng. Điều này chứng minh sự cố Hòa Bình liên quan tới nhiều yếu tố bị bỏ xót về chuyên môn.
Với tư cách là một đại biểu quốc hội tôi mong một phiên tòa giám đốc thẩm, sẽ quan tâm tới vấn đề về chuyên môn sâu hơn nếu để tìm ra nguyên nhân thực sự gây tử vong cho 08 nạn nhân”.
