Thông điệp của ông Trump là thế giới phải theo nước Mỹ chứ nước Mỹ không vì thế giới – mà theo nước Mỹ ở đây là phải “theo tôi, Donald Trump”.
Lần xuất hiện thứ 2 của ông Trump
Tại khoá họp Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc (ĐHĐ LHQ) năm nay, tổng thống Mỹ Donald Trump không chỉ có bài phát biểu thứ hai tại phiên họp ĐHĐ mà còn làm việc chủ trì phiên họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ).
Sẽ phiến diện nếu tách bạch hai hoạt động này của ông Trump bởi chúng đều là những thành tố hữu cơ trong cách thức ông Trump đối xử với LHQ, thể hiện coi trọng hay coi thường thể chế đa phương quốc tế này, tận dụng nó để quảng bá nước Mỹ và chính quyền của mình cho thế giới bên ngoài hay lạm dụng nó phục vụ cho những ý đồ và mưu tính riêng về đối nội hay đối ngoại.
Ở lần xuất hiện đầu tiên trước diễn đàn LHQ vào mùa thu năm ngoái, ông Trump đã tận dụng cơ hội và lợi dụng diễn đàn LHQ để giải thích, quảng cáo và khẳng định quyết tâm thực hiện bằng mọi giá chủ trương “Nước Mỹ trước hết” không chỉ trong đối nội mà còn cả ở trong đối ngoại, không chỉ có ở bên trong nước Mỹ mà còn ở cả thế giới bên ngoài.
Lần thứ 2 đến với LHQ này, ông Trump tận dụng cơ hội và lợi dụng diễn đàn phục vụ trước hết và chủ yếu cho cuộc vận động tranh cử hướng tới cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ sắp tới ở nước Mỹ.
Không phải là ông Trump đã hướng trước hết và chủ yếu tới cử tri ở Mỹ hay sao khi tất cả những nội dung trình bày của ông Trump ở LHQ chẳng khác gì nội dung cơ bản của những phát biểu và tuyên bố khi vận động bầu cử.
Cụ thể là: thể hiện hình ảnh của nhà lãnh đạo đã cam kết là thực hiện cam kết, đã gặt hái rất nhiều thành tựu trong thời gian ngắn, đã xoay chuyển tình thế theo hướng có lợi cho nước Mỹ trong những chuyện lâu nay luôn bất lợi cho nước Mỹ, cứng rắn và quyết liệt với đối thủ, tiếp cận giải pháp theo cách mới để có được những kết quả có lợi hơn trước cho nước Mỹ,…
Bên ngoài có tin hay không, có cùng quan điểm đánh giá hay không đều không quan trọng và quyết định đối với ông Trump bằng việc quả quyết chắc chắn, khẳng định hùng hồn và tuyên cáo mạnh mẽ trước cử tri Mỹ.
Ở thời đại của Fake News (tin tức giả mạo) thì tận dụng và lợi dụng Fake News chẳng phải đã trở thành một nghệ thuật quyền biến trong làm chính trị ở nước Mỹ đó hay sao?
Thông điệp của ông Trump
Thế giới bên ngoài không quan tâm bằng cử tri Mỹ đến việc ông Trump tự đánh giá như thế nào về thành tựu cầm quyền cho đến nay ở nước Mỹ mà quan tâm nhiều hơn cử tri Mỹ đến việc ông Trump nhìn nhận thế giới như thế nào, đánh giá quan hệ của Mỹ với thế giới như thế nào và chủ định xử lý các mối quan hệ của Mỹ với thế giới bên ngoài ra sao.
Năm ngoái còn có thể chứ năm nay, thế giới bên ngoài không còn bị bất ngờ gì khi ông Trump tận dụng cơ hội và lợi dụng diễn đàn để tính sổ với những quốc gia và đối tác bị ông Trump coi là kẻ thù hay đối thủ hoặc chỉ gây hại chứ không làm lợi được gì cho nước Mỹ, trong đó có Iran và Trung Quốc, LHQ và Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), toàn cầu hoá và tự do mậu dịch, các thể chế và thoả thuận đa phương quốc tế…
Ông Trump tuyên chiến với toàn cầu hoá để đề cao vai trò và vị thế của nhà nước quốc gia. Ông Trump đả kích chủ nghĩa đa phương để tung ra cái gọi là “Học thuyết ái quốc”.
Thông điệp của ông Trump là thế giới phải theo nước Mỹ chứ nước Mỹ không vì thế giới – mà theo nước Mỹ ở đây là phải “theo tôi, Donald Trump”.
Phê phán Trung Quốc rất nặng nề cả trước ĐHĐ LHQ lẫn trong HĐBA LHQ là nét rất đặc biệt đáng được chú ý trong những phát biểu của ông Trump tại diễn đàn này.
Điều này báo hiệu căng thẳng và gay cấn giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ còn gia tăng nữa trong thời gian tới.
Đáng chú ý nữa ở đây là ông Trump đề cập đến “hai nhà nước Israel và Palestin”. Còn tất cả những nội dung khác chỉ là sự lặp lại những gì đã được thể hiện, khác biệt có chăng chỉ ở chỗ sử dụng ngôn từ khác và với mức độ đề cập khác.
Tựu trung lại có thể thấy ông Trump đang dẫn dắt nước Mỹ hướng nội nhiều hơn là mở cửa nước Mỹ cho thế giới, biệt lập nước Mỹ với thế giới chứ không phải gắn kết chặt chẽ hơn với thế giới, xác định lại vai trò và ảnh hưởng của Mỹ trên thế giới theo hướng chỉ coi trọng việc gây dựng vai trò và mở rộng ảnh hưởng của nước Mỹ ở những nơi trên thế giới và trong những chuyện của thế giới có lợi thiết thực và ngay luôn cho nước Mỹ.
Nội hàm và biểu hiện ra ngoài của “Nước Mỹ trước hết” cũng ở đấy. Nhìn nhận như vậy sẽ thấy chưa biết ông Trump rồi đây sẽ làm thay đổi nước Mỹ đến đâu nhưng chắc sẽ không thay đổi cơ bản gì chính sách đối ngoại của mình.
*Tiêu đề do tòa soạn đặt lại.
