Hiện nay, trên thị trường đang lưu hành hàng trăm nghìn loại thực phẩm chức năng (TPCN). Trong đó, nhiều loại TPCN được thổi phồng công hiệu sử dụng khiến người tiêu dùng lạc vào “ma trận” thực phẩm bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là các sản phẩm “hot” như: thực phẩm làm đẹp, giảm cân, chữa bệnh. Trước thực trạng TPCN giả, nhái, kém chất lượng, không có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, người tiêu dùng nên cân nhắc và thận trọng.
 |
| Người tiêu dùng băn khoăn về thực phẩm chức năng không biết là thật hay giả. |
3 năm trở lại đây, chị Nông Thị Hạnh, tổ 5, phường Hợp Giang (Thành phố) thường xuyên tìm mua viên uống collagen làm đẹp da. Chị Hạnh cho biết: Sau tuổi 35, da mặt tôi bị sạm và xuất hiện nếp nhăn và nám. Để cải thiện làn da, tôi tìm mua viên uống collagen của Hàn Quốc về sử dụng, tuy nhiên, tình trạng da cải thiện không nhiều, không đúng như lời quảng cáo. Sau đó, tôi được bạn bè giới thiệu dùng viên uống collagen của Nhật với giá xách tay gần 1 triệu đồng/hộp 126 viên. Tôi vừa dùng vừa lo vì giá cả mỗi nơi một khác, hiện nay trên thị trường cùng một sản phẩm có 3 – 5 mức giá khác nhau, không biết loại nào là hàng thật.
Chị Bế Thị Hương, phường Sông Hiến (Thành phố) tìm đến dòng sản phẩm TPCN giảm cân “thần tốc”. Chị Hương chia sẻ: Sau Tết, tôi lên 5 kg, vì vậy rất thiếu tự tin khi mặc quần áo. Để quay lại số cân ban đầu, tôi tìm đến TPCN trên mạng xã hội với những lời quảng cáo hấp dẫn như: giảm cân “thần tốc” từ 3 – 5 kg chỉ trong 1 tháng với cam kết “không cần ăn kiêng”, “không cần tập luyện”, “không bị tác dụng phụ”… Mua về dùng trong thời gian ngắn, tôi có biểu hiện chóng mặt, buồn nôn, khi đi khám được bác sĩ cảnh báo nếu uống TPCN giảm cân kéo dài sẽ dẫn đến suy đa nội tạng. Vì vậy, tôi bỏ hẳn chuyển sang duy trì chế độ ăn uống, ngủ nghỉ và tập luyện thể thao hợp lý.
Theo Bộ Y tế, TPCN là thực phẩm được sử dụng để hỗ trợ chức năng của các bộ phận trong cơ thể người, có giá trị dinh dưỡng, giữ cho cơ thể ở trạng thái thoải mái, giúp tăng cường sức đề kháng và làm giảm nguy cơ gây bệnh cho người sử dụng. TPCN có nhiều tên gọi khác như: thực phẩm bổ sung vi chất dinh dưỡng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, sản phẩm dinh dưỡng y học. TPCN không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
Trong những năm qua, trước sự “nở rộ” của TPCN, nhiều doanh nghiệp sản xuất TPCN trong và ngoài nước không đăng ký với cơ quan quản lý mà tự công bố hoặc đăng ký với cơ quan quản lý một đằng nhưng khi sản xuất đưa ra thị trường chất lượng một nẻo. Cộng với sự phát triển của truyền thông, đa số TPCN được thổi phồng về chất lượng, không đúng giá trị sử dụng, khiến người dân mù quáng, loạn thông tin. Hiện nay, để tìm mua TPCN không khó, người mua chỉ cần gõ cụm từ TPCN trên Google là ra hàng loạt kết quả mua bán, giới thiệu các sản phẩm TPCN với đủ loại, đủ giá, chỉ có điều rất khó để xác định nguồn gốc, xuất xứ, chất lượng. Bên cạnh đó, phần lớn các mặt hàng TPCN làm giả, kém chất lượng được các cơ sở sản xuất trong điều kiện không đảm bảo, được thay bao bì, nhãn mác, nguồn gốc, xuất xứ và bán ra thị trường với giá cao. Nhiều người đang trở thành nạn nhân của TPCN. Các cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý nhiều vụ vi phạm liên quan đến việc sản xuất, kinh doanh TPCN giả, kém chất lượng. Song trên thực tế, TPCN vẫn được đăng, bày bán tràn lan trên mạng xã hội. Người mua có thể tùy sức lựa chọn các sản phẩm theo sở thích và nhu cầu.
Ngày 16/3/2023, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế cảnh báo gần 20 sản phẩm bảo vệ sức khỏe vi phạm quy định quảng cáo. Cục khuyến cáo người tiêu dùng không căn cứ vào các nội dung quảng cáo sai sự thật về các sản phẩm tại các link trên để mua và sử dụng, nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe, thiệt hại về kinh tế.
Trước thực trạng TPCN làm giả, kém chất lượng, vi phạm sở hữu trí tuệ, chứa chất cấm, thổi phồng công dụng như thần dược hiện nay, người tiêu dùng nên thận trọng khi mua và sử dụng; cần lựa chọn mua sản phẩm của những nhà sản xuất có uy tín, được chứng nhận của cơ quan chuyên môn. Đồng thời, tìm hiểu rõ về nguồn gốc, xuất xứ, các thông tin, nhãn mác, hướng dẫn sử dụng trên bao bì sản phẩm, tránh tình trạng tiền mất, tật mang.
