Rộn ràng nghi lễ cúng rừng của người Jrai

Đồng bào người Jrai ở huyện Ia Grai tổ chức lễ cúng rừng với mong ước một năm bình an, may mắn, giáo dục cho con cháu chung tay bảo vệ rừng.

Vào những ngày cuối tháng 2 âm lịch và cuối tháng 3 dương lịch, bà con người Jrai tại 2 làng O Grang và làng De Chí (xã Ia Pếch, huyện Ia Grai, Gia Lai) đã cùng  nhau góp gạo nếp, thịt, ghè rượu để cùng thực hiện nghi lễ cúng rừng bên dòng suối Ia Cor linh thiêng. Nghi lễ truyền thống hàng năm này nhằm tạ ơn thần rừng đã che chở, cung cấp lương thực, thực phẩm hàng ngày nuôi sống bà con dân làng hàng bao đời nay.

Lễ cúng rừng của người Jrai ở huyện Ia Grai, Gia Lai. (Ảnh: P. H).

Để cổ vũ cho một phong tục tốt đẹp nên nhiều năm nay, chính quyền UBND xã, huyện và lực lượng kiểm lâm đã hỗ trợ để lễ cúng rừng thành một hoạt động văn hóa tín ngưỡng, hấp dẫn người dân khắp các huyện lân cận đến tham gia, cổ vũ.

Chương trình lễ được lồng ghép với hoạt động tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng; bảo vệ môi trường sinh thái, gắn kết trong cộng đồng dân cư với lực lượng bảo vệ rừng trên địa bàn.

Từ sáng sớm, bà con 2 làng O Grang và làng De Chí đã tấp nập gùi thịt, nếp lên núi Ia Cor để chuẩn bị cho lễ cúng. Người chủ trì buổi lễ này là già làng Siu Tơr (làng O Grang) để tham gia buổi lễ.

Chủ lễ là già làng Siu Tơr, chia sẻ với phóng viên già cho biết: “Lễ cúng rừng này được dân làng lưu giữ từ xưa đến nay. Vào dịp tháng 3, dân làng có thời gian rảnh nên thường họp làng để tổ chức nghi lễ cúng rừng. Nhiều năm nay, chính quyền đã hỗ trợ, quan tâm nên lễ cúng rừng cũng tươi vui và hàng trăm bà con, du khách cùng tham dự vào nghi lễ đặc biệt này”.

Già làng Siu Tơr nhắc nhở con cháu nâng cao ý thức về quản lý, bảo vệ và phát triển rừng (Ảnh: P. H).

Với người Jrai tại xã Ia Pếch bản địa, lễ cúng rừng được xem là một lễ lớn, quy tụ tất cả dân làng, từ người già cho tới trẻ em, đàn ông và phụ nữ. Tùy theo điều kiện, lễ cúng được tổ chức với quy mô khác nhau. Vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng là rượu ghè, cơm lam, gà nướng.

Những lời khấn trong lễ cúng rừng thường được các già làng truyền miệng qua các đời. Nội dung của lời khấn là cầu mong cho dân làng, một năm gặp nhiều may mắn, bình an, không có bệnh tật. Người dân lên rừng làm rẫy, bắt chuột được thần rừng che chở, phù hộ.

Theo một cán bộ văn hóa xã Ia Pếch chia sẻ, Nghi lễ cúng rừng cũng là dịp để cộng đồng nhắc nhau nâng cao nhận thức, tầm quan trọng của rừng đối với cuộc sống. Từ đó, gắn kết bà con cùng với chính quyền địa phương, lực lượng lâm nghiệp cùng làm tốt việc giữ rừng. Hơn nữa, thông qua các nghi lễ truyền thống này, giáo dục, truyền lại cho thế hệ trẻ tình yêu với rừng.

“Nhiều năm nay, dân làng hiểu nếu cây rừng mất thì lũ lụt từ trên rừng sẽ đổ xuống phá đồng ruộng, buôn làng. Nắng nóng sẽ làm cho cây lúa không phát triển. Từ đó, không ai dám chặt cây, phá rừng. Dân làng cũng có ý thức chung tay trồng rừng, phủ xanh đồi trọc, ngăn mưa lũ sói mòn”, vị cán bộ văn hóa cho biết.

Sau nghi thức lễ cúng, dân làng cùng thưởng thức thịt gà, heo dưới tán rừng già; cùng hòa nhịp múa xoang trong tiếng chiêng rộn ràng, vang vọng giữa rừng.

Theo ông Đinh Ích Hiệp – Hạt trưởng Hạt kiểm lâm huyện Ia Grai – cho hay: “Người dân địa phương ở đây rất có ý thức giữ rừng. Trong nhiều năm gần đây, bà con đã nhận thức được những lợi ích từ rừng như mang lại nguồn lâm sản phụ dồi dào, tạo môi trường, không khí trong lành. Khi bà con đã hiểu, công tác bảo vệ và phát triển rừng được thuận lợi hơn, ông Hiệp cho biết”.

Theo ông Đào Lân Hưng – Phó Chủ tịch UBND huyện Ia Grai cho biết: Nhiều năm qua, huyện rất quan tâm đến các hoạt động tâm linh văn hóa gắn với việc bảo vệ rừng. Trong thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục nhân rộng nghi thức cúng rừng đến các xã, đặc biệt là những vùng nóng về tình trạng xâm hại rừng. Đồng thời, nhân rộng mô hình giao khoán rừng để người dân phối hợp công tác phủ xanh đồi trọc, tăng cường công tác quản lý, bảo vệ rừng được tốt hơn.

Một số hình ảnh do phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam ghi nhận: 

Mọi người cùng thưởng thức các món ăn truyền thống (Ảnh: P. H).

Món đồ để làm lễ cúng thần rừng được nướng kỹ. (Ảnh: P.H)

Các thanh niên làm những đồ vật phục vụ buổi lễ. (Ảnh: P.H)

Lễ vật chuẩn bị đã xong, già làng Siu Tơr bắt đầu khấn thần rừng, cầu mong cho mưa thuận gió hòa, thần trông coi cây cối trong rừng tốt tươi. (Ảnh: P.H)