[NÓNG] TT Trump bất ngờ tuyên bố “tạm tha” cho Thổ Nhĩ Kỳ, mặc các nghị sĩ Mỹ đứng ngồi không yên vì thỏa thuận Nga-Thổ

Tổng thống Trump phát biểu tại Nhà Trắng. Ảnh: AP

Phát biểu tại Nhà Trắng ngày hôm nay (23/10), Tổng thống Trump khẳng định phía Thổ Nhĩ Kỳ đã tuân thủ các điều khoản trong thỏa thuận ngừng bắn tạm thời ở vùng Đông Bắc Syria.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày hôm nay (23/10) bất ngờ tuyên bố rằng ông sẽ gỡ bỏ các lệnh trừng phạt vừa giáng xuống Thổ Nhĩ Kỳ gần đây, sau khi Ankara được cho là đã tuân thủ các điều khoản trong thỏa thuận ngừng bắn với lực lượng người Kurd ở Syria, theo Bloomberg.

“Các lệnh trừng phạt [đối với Thổ Nhĩ Kỳ] sẽ được gỡ bỏ, trừ khi có điều gì đó không vừa ý [Mỹ] xảy ra”, ông Trump phát biểu tại Nhà Trắng.

Cụ thể, theo lời ông Trump, các lệnh trừng phạt sẽ được tái áp đặt nếu Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục tấn công người Kurd ở Syria.

Chính quyền Mỹ hôm 14/10 đã ban bố lệnh trừng phạt đối với ba bộ trưởng của Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời tăng thuế nhập khẩu thép Thổ Nhĩ Kỳ lên 50%.

Được biết, đồng lira đã bắt đầu tăng giá trở lại sau khi ông Trump đưa ra tuyên bố “tạm tha” cho Ankara.

Theo lời ông Trump, việc các bên tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn đã cho thấy chính sách ngoại giao “độc đáo” của ông có hiệu quả, sau khi quyết định rút quân Mỹ khỏi Đông Bắc Syria của ông này nhận nhiều lời chỉ trích gay gắt. 

Tuần trước, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence đã được cử tới Ankara để tham gia cuộc đàm phán với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan về một thỏa thuận ngừng bắn, mở lối cho người Kurd rút lui an toàn sang một địa điểm khác. 

Tổng thống Trump và Tổng thống Erdogan. Ảnh: Politico

Cuộc thảo luận này đã giúp Washington bước đầu đạt được một thỏa thuận tạm thời với Ankara, và phía Mỹ cũng khẳng định sẽ ngưng đòn trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ nếu hai bên đạt được thỏa thuận dài hạn.

Nhiều người đã chỉ trích rằng thỏa thuận tạm ngừng bắn nói trên là thắng lợi của ông Erdogan, chứ không phải của ông Trump; và Mỹ đã phải “hy sinh” người Kurd để đạt được điều đó. Tuy nhiên, trong dòng tweet được đăng tải ngày hôm nay (23/10), ông Trump cho biết người Kurd “đã an toàn và hợp tác rất tốt với chúng tôi”.

Như vậy, tuyên bố được ông Trump đưa ra ngày hôm nay có thể đồng nghĩa với việc phía Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng ý ngừng bắn dài hạn. Vị Tổng thống Mỹ cũng đã dành lời cảm ơn và ngợi khen người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ vì thỏa thuận tại Syria trong bài phát biểu của mình: “Ông ấy [Tổng thống Erdogan là một con người ái quốc. Trong tâm trí, ông ấy đang làm điều đúng đắn cho [Thổ Nhĩ Kỳ]…”

 Thỏa thuận Nga-Thổ khiến các nghị sĩ Mỹ “đứng ngồi không yên”

Hôm thứ 3 (22/10) vừa qua, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đạt được thỏa thuận về biên giới Syria sau 6 giờ đàm phán tại Sochi. Theo thỏa thuận này, lực lượng dân quân người Kurd (YPG) đã bắt đầu bị lực lượng quân cảnh Nga và biên phòng Syria đẩy khỏi biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ sau khi hai nhà lãnh đạo bắt tay thỏa thuận.

Tuy nhiên, điều này càng khiến quyết định rút quân Mỹ khỏi Bắc Syria của ông Trump bị chỉ trích nặng nề hơn nữa.

Phát biểu tại phiên điều trần về tình hình Syria hôm thứ 4 (23/10), nghị sĩ Mỹ Michael McCaul, thành viên cấp cao trong Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, cho rằng thỏa thuận trên đã chứng tỏ những nước được hưởng lợi từ bạo lực và hỗn loạn sau quyết định của ông Trump đều là “kẻ thù của nước Mỹ”.

“Người Nga, [Tổng thống Syria Bashar] Assad và Iran sẽ lấp đầy khoảng trống do người Mỹ để lại sau khi rút quân khỏi khu vực này”, ông McCaul nói.

Còn theo Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham, vốn là một đồng minh thân cận của ông Trump, đã đánh giá rằng thỏa thuận Nga-Thổ sẽ khó thành công. “Đó không phải là giải pháp bền vững [cho những vấn đề ở Syria]”, ông Graham bình luận.