Bẵng đi một thời gian khá lâu, nay tôi mới có dịp trở lại miền Tây Bắc- trở lại với Him Lam, Hồng Cúm, Mường Thanh…,nơi mà cách đây 69 năm về trước quân và dân ta đã làm nên một Chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu chấn động địa cầu.
Tháng Tư ở Tây Bắc đã là cuối mùa khô, cũng là cuối mùa hoa ban. Tuy không còn nhiều nhưng lên càng cao, càng đèo dốc bao nhiêu thì hoa ban càng rực rỡ bấy nhiêu. Ban trắng đỉnh Chiềng Pấc, ban cheo leo trên đèo Pha Đin, ban xen giữa những lèn đá rồi vây quanh lòng chảo Điện Biên như vòng nguyệt quế mà đất trời đã ban tặng cho Tây Bắc. Anh Mùa Anh Thu, dân tộc Môngngười bạn đồng nghiệp ở Đài PT-TH tỉnh Điện Biên, kể rằng: “Cứ mỗi độ Xuân qua, khi hoa đào, hoa mận thôi không rực rỡ nữa là lúc ban bắt đầu nở. Ban là loại cây chịu lửa, chịu khô cằn không có loại cây nào sánh bằng, vì vậy cứ sau mỗi trận cháy rừng, hay mỗi mùa lũ quét, ban lại tiên phong gượng dậy phủ lại màu xanh cho đất”. Có lẽ trời phú cho miền đất thiêng của Tổ quốc loại ban có cốt cách như con người ở đây để mỗi lần lên Tây Bắc người ta say sưa ngắm nhìn. Riêng tôi tin cây hoa ban cũng như con người Tây Bắc đã từng quên mình để tiếp sức cho bộ đội Điện Biên trong các trận chiến lẫy lừng năm châu, bốn biển.
Hoa Ban trên đường phố Điện Biên Phủ -Ảnh: P.S
Điện Biên Phủ-cái chảo lửa của 69 năm trước đây đã làm chấn động địa cầu trong vòng 56 ngày đêm đã san bằng cả một Tập đoàn gồm 49 cứ điểm của quân xâm lược hùng mạnh. Giờ đây trên chảo lửa ấy, người dân các dân tộc đang mang dũng khí của thế hệ cha anh vào cuộc chiến mới- cuộc chiến xóa đói giảm nghèo và xây dựng cuộc sống. Năm 2022 vừa qua trên quê hương Điện Biên đạt dấu mốc quan trọng về sản xuất nông nghiệp.
Bởi trước đây hàng năm tỉnh phải xin trung ương chi viện hàng nghìn tấn gạo nhưng nay Điện Biên đã đảm bảo đủ lương thực tại chỗ và còn dư để xuất đi các nơi, đặc biệt là gạo Bắc thơm số 7 và gạo tám Mường Thanh đã trở thành sản phẩm hàng hóa, góp phần tăng giá trị sản xuất nông nghiệp đạt hàng nghìn tỉ đồng. Khi nói đến năng suất cây lúa, người Tây Bắc thường tự hào với câu: “Nhất Thanh, nhì Lò, tam Than, tứ Pấc”, để nói về những thung lũng màu mỡ của Điện Biên. Cánh đồng Mường Thanh hiện có 5.500ha lúa nước với năng suất gần 7 tấn/ha, nhưng có nhiều hộ thâm canh giỏi đã đạt trên 10 tấn/ha. Phải nói rằng, năng suất lúa và chất lượng gạo ở đây không thua kém so với vùng châu thổ sông Hồng, nhất là gạo tám Mường Thanh và Bắc thơm số 7.
Có thể nói, Điện Biên là một trong những tỉnh khó khăn nhất của cả nước nhưng tinh thần Điện Biên xưa vẫn luôn là điểm tựa vững chắc để thế hệ hôm nay sáng tạo, tìm cách vượt qua những khó khăn. Giờ đây sau 69 năm chiến thắng lịch sử, Đảng bộ và Nhân dân Điện Biên đang làm sống lại hào khí của Điện Biên Phủ, xứng đáng là lớp người kế tiếp truyền thống anh hùng để mở đường vào ấm no, hạnh phúc. Nơi “chảo lửa” năm xưa, bây giờ đã mọc lên một thành phố uy nghi và dẫu chưa thật sầm uất nhưng cũng đủ làm cho một hòn ngọc tỏa sáng ở miền Tây Bắc của Tổ quốc. Cùng với những nông sản hàng hóa đã được xác định trong cơ cấu kinh tế thì tiềm năng du lịch cũng là một thế mạnh đang được khai thác một cách có hiệu quả.
Ngoài quần thể di tích lịch sử Điện Biên Phủ nổi tiếng, tỉnh Điện Biên còn là cái nôi của 21 dân tộc anh em trong cộng đồng người Việt. Vì vậy, mà ngày nào, năm nào cũng nườm nượp những đoàn người đến Điện Biên với đủ mọi tầng lớp, đủ mọi thế hệ và nhiều quốc gia. Từ những cựu chiến binh đã ngót nghét trăm tuổi đến những đoàn doanh nhân, tốp lữ hành quốc tế… nhưng đông nhất vẫn là giới sinh viên học sinh từ mọi miền đất nước.
Ngày lễ cũng như ngày thường lúc nào cũng có người đến tham quan. Họ đứng hàng giờ để ngắm tượng đài chiến thắng trên đồi D1, cứ điểm Him Lam, Bản Kéo, rừng Mường Phăngnơi có hầm của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Bộ Tư lệnh chiến dịch Điện Biên Phủ; những giao thông hào, những công sự đường hầm trên đồi A1, xem những công trình văn hóa dưới thung lũng Mường Thanh, Khu bảo tồn thiên nhiên Mường Nhé, hồ Pá Khoang, cao nguyên đá Tủa Chùa…Đặc biệt là sắc màu tinh khôi của hoa ban vào tháng Ba cũng như sắc vàng tươi mới của hoa dã quỳ vào cuối Đông.
Hầm chỉ huy tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ -Ảnh: P.S
Tháng Tư-thời điểm cận kề kỷ niệm 69 năm ngày chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954-7/5/2023) không khí ở đây càng hối hả trong tư thế chỉnh trang các công trình trọng điểm. Du khách các nơi đổ về tấp nập đông vui, chợ Điện Biên cũng nhộn nhịp khác thường. Các mặt hàng thổ cẩm, rượu sâu chít, nếp nương, gạo tám Mường Thanh, Bắc hương số 7, cà phê Mường Ẳng… là những sản vật được du khách tìm mua nhiều hơn cả. Tại một quán cơm ở phố Mường Thanh 14, tôi gặp người chủ quán có tên là Nguyễn Quốc Vược, quê ở Thái Bình, anh lên Điện Biên theo cha từ năm 1959 khi mới 3 tuổi.
Anh kể: “Điện Biên mỗi ngày mỗi khác. 10 năm, 20 năm, 40 năm, 50 năm và bây giờ là 69 năm kỷ niệm ngày chiến thắng, năm nào cũng vui và mỗi một lần kỷ niệm, Điện Biên lại có thêm những công trình tầm cỡ và đặc biệt là du khách đến Điện Biên ngày càng đông”. Tôi biết anh là người có một thời trai trẻ lăn lộn cùng bà con khắp vùng Điện Biên, Lai Châu nên anh biết hầu hết các thứ tiếng dân tộc, anh hát được những bài dân ca Thái, Mường, Khơ Mú…
Và như để thỏa mãn sự tò mò của chúng tôi, anh đem cái chiêng 17 đời của người Khơ Mú ra đánh bài “Âm vang”. Anh bảo: Đó là lời của người giữ rừng, giữ núi, giữ quê hương. Âm từ của người ta không nhiều, người ta không nói bằng lời, mà nói bằng hành động. Khi chiến tranh, tiếng chiêng có âm sắt, âm đồng. Khi nghe lời đất nước giữ hòa bình thì tiếng chiêng không còn âm đồng, âm sắt nữa, chỉ còn một tiếng ngân trầm ấm vang mãi mà thôi”.
Vậy đấy, cuộc sống ở Tây Bắc vẫn như dòng sông Nậm Rốn hoành tráng, có lúc khô cạn nước, có khi cuồn cuộn dâng, nhưng không bao giờ ngừng chảy trong nhịp đập của người dân từng tha thiết yêu miền đất “Nơi ngủ dậy núi đã đầy trong mắt/ Trong chiêm bao còn vọng tiếng nai chiều”.
Du khách ai cũng muốn một lần đến với Mường Thanh, Hồng Cúm, Him Lam, thăm động Tiên Sơn, động Pa Thơm, hồ Pá Khoang, suối nước khoáng Mường So và rừng nguyên sinh Mường Nhé…
Đứng trên cầu Thanh Bình bắc qua sông Nậm Rốn nhìn lên đài chiến thắng uy nghi trên đồi D1 và nhìn cánh đồng Mường Thanh đang trải rộng một màu xanh của những trà lúa xuân thì, tôi nghe được vang vọng trong âm thanh sự chuyển mình đi tới của mảnh đất đã từng làm nên lịch sử. Điện Biên Phủ giờ đây không còn là một lòng chảo đầy nắng gió và ngổn ngang công sự, mà là một thành phố uy nghi với những kiến trúc khá hiện đại nhưng mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc của vùng Tây Bắc để hội nhập và phát triển.
