Sự việc cháu bé 6 tuổi tử vong, nguyên nhân được cho là bị bỏ quên trên xe ô tô đưa đón học sinh của Trường PTLC Quốc tế Gateway, đó là nỗi đau với mọi phụ huynh.
Cháu bé đã chết, đó là điều tồi tệ nhất. Nhưng chưa dừng lại ở đó, người gây ra cái chết của đứa trẻ sẽ phải chịu sự trừng phạt từ lương tâm đến trách nhiệm pháp lí; và điều đặc biệt quan trọng, là bi kịch hoàn toàn có thể ngăn chặn được.
Khái niệm trẻ bị bỏ quên cho đến chết trên xe ô tô là rất mới mẻ và lạ lẫm với chúng ta, nhưng trên thế giới, đây là tai nạn phổ biến hơn suy nghĩ chủ quan của mọi người. Canada trung bình mỗi năm có một trẻ chết theo cách này. Mỹ khá nhiều, từ năm 1998 đến nay có hơn 800 trẻ chết vì bố mẹ bỏ quên trên xe ô tô, riêng năm 2019 đã có 26 trẻ chết.
Khi ô tô là bẫy tử thần
Các nghiên cứu thực nghiệm cho thấy, khi ở trong ô tô nóng, nhiệt độ cơ thể của đứa trẻ sẽ tăng nhanh hơn từ 3 đến 5 lần so với người trưởng thành. Lí do, diện tích da của trẻ ít nên lượng mồ hôi thoát ra để làm mát cơ thể sẽ không nhiều như người lớn.
Nhiệt độ cơ thể đứa trẻ lên đến 40°C thì các cơ quan bắt đầu rối loạn. Trên 41°C, bắt đầu say nóng thực sự, tính mạng bị đe dọa.
Nghiên cứu của Đại học bang San Francisco cho thấy một chiếc xe hơi đóng cửa trong thời tiết lạnh 21°C, nhiệt độ trong xe tăng lên khá nhanh, ngay cả khi đã kéo hé một chút cửa kính thì nhiệt độ cũng thay đổi không đáng kể.
– Sau 10 phút tăng lên 32°C.
– Sau 20 phút tăng lên 37°C.
– Sau 30 phút tăng lên 40°C.
– Sau 60 phút tăng lên 45°C.
– Sau 2 tiếng tăng lên 49°C.
Một nghiên cứu khác của Đại học California, vừa công bố trên Tạp chí Nhiệt độ Mỹ ngày 24/5/2018, thực nghiệm 6 chiếc ô tô trong điều kiện thời tiết 35°C, tương đương nền nhiệt độ ngày 6/8 ở quận Cầu Giấy nơi cháu bé tử vong.
Theo đó, nếu ô tô đỗ ngoài trời nắng, thì sau 1 giờ nhiệt độ không khí trong xe lên tới 47°C, bảng điều khiển 69°C, tay lái 53°C, ghế ngồi 51°C. Nếu ô tô đỗ trong bóng râm, sau 1 giờ nhiệt độ không khí trong xe là 38°C, bảng điều khiển 48°C, ghế ngồi 41°C.
Nghiên cứu này cũng sử dụng dữ liệu mô hình đứa trẻ 2 tuổi, đặt vào trong ô tô với điều kiện thời tiết 35°C, kết quả nhiệt độ cơ thể đạt đến độ say nóng sau 1 giờ ô tô phơi ngoài trời nắng, sau 2 giờ ở trong bóng râm.
Tại sao lại bỏ quên trẻ trên xe ô tô?
Qua số liệu thống kê hàng năm ở Mỹ cho thấy, những người bỏ quên trẻ trên ô tô dẫn đến tử vong hầu hết là cha mẹ, nghề nghiệp của họ có thể là giáo viên, bác sĩ, nha sĩ, y tá, nhân viên xã hội, nhân viên thực thi pháp luật, sĩ quan quân đội, có cả một nhà khoa học tên lửa.
David Diamond, giáo sư tâm lí học tại Đại học Nam Florida, người đã dành nhiều thời gian và tâm huyết nghiên cứu về cái chết của những đứa trẻ bị bỏ quên trên ô tô, ông cho rằng đây là vấn đề của trí nhớ.
Diamond giải thích, trí nhớ thông qua hạch nền, vỏ não và hồi hải mã, nó cho phép con người làm những công việc quen thuộc ở chế độ tự động, mà không cần phải suy nghĩ có ý thức.
Thông thường, mọi việc làm theo chế độ tự động đều trôi chảy, thậm chí là rất tốt.
Nhưng khi cơ thể mệt mỏi hay căng thẳng, nhận thức sẽ không được rõ ràng bởi não bộ suy giảm khả năng phân tích, suy giảm khả năng lập kế hoạch và tư duy phê phán. Hệ quả, đó là sự lãng quên những điều rất quan trọng gây nên hậu quả thảm khốc, như phẫu thuật viên giỏi bỏ quên dao kéo trong bụng bệnh nhân, phi công kì cựu hạ cánh nhầm đường băng.
Sự thật, não bộ con người là đa nhiệm, bộ nhớ của con người là thiếu sót. Khi một phần của đa nhiệm bị mất, tức là quên mất một đứa trẻ, không nhận thức được sự bỏ quên đứa trẻ ấy trên xe ô tô, hậu quả đứa trẻ bị chết sau đó một vài giờ.
Phân tích này không áp dụng cho trường hợp nghiêm trọng và đau lòng xảy ra ở trường Gateway, mà chỉ làm rõ những nguyên nhân của những vụ việc bỏ quên trẻ trên xe đã từng xảy ra trên thế giới để các bậc cha mẹ như chúng ta có thể rút kinh nghiệm, bảo vệ trẻ tốt hơn.
Bỏ quên một túi xách khác với bỏ quên một đứa trẻ!
Hầu hết mọi người đều nghĩ mình không thể mắc sai lầm khủng khiếp là bỏ quên một đứa trẻ trên xe ô tô ngoài trời nắng. Thực tế ngược lại, cho dù bỏ quên một túi xách khác với bỏ quên một đứa trẻ, nhưng đều là sự lãng quên nên vẫn có thể xảy ra.
Mất một túi xách có thể mua túi khác thay thế. Nhưng một đứa trẻ chết đi sẽ không bao giờ có đứa trẻ khác thay thế.
Những người bỏ quên đứa trẻ trên ô tô để gây ra cái chết, họ sẽ phải đối diện với cảm giác tội lỗi, đối diện với những hậu quả pháp lí nghiêm trọng; ngoài ra, còn sự phán xét của truyền thông, bạn bè…
Hiểu rõ khái niệm bỏ quên trẻ trên ô tô là cách tốt nhất để phòng tránh thảm họa này.
Với các phương tiện đưa đón học sinh bắt buộc nhà trường phải xây dựng quy trình chuẩn; giáo viên, người phụ trách học sinh, lái xe phải tuân thủ chặt chẽ từng bước của quy trình ấy.
Với các bậc phụ huynh, để không bỏ quên con mình trên xe, cần thiết phải có một số kĩ năng căn bản. Ví dụ, trẻ ngồi ghế sau thì để cặp sách hay đồ chơi ở phía trước để nhắc nhở có sự hiện diện của con. Để đồ dùng các nhân của cha mẹ như túi xách, ba lô, hay điện thoại di động ngay cạnh chỗ ngồi của con ở ghế sau. Thiết lập hệ thống dịch vụ nhắn tin hay gọi điện nhắc nhở với nhà trường khi con không đến lớp. Luôn kiểm tra lại bên trong xe trước khi khóa xe.
