Mùa thu – thời điểm Hà Nội đẹp nhất, thơ mộng nhất đã đến mang theo nắng trong, vòm trời xanh, khiến phố thị bận rộn chậm hơn một nhịp.
Nếu đặt câu hỏi: Hà Nội có thời điểm nào đẹp nhất, chắc hẳn rất nhiều người, dù sinh ra và lớn lên ở đất này hay chỉ là một lữ khách ghé qua sẽ chẳng cần mất đến 2 giây để đưa ra câu trả lời: Mùa thu. Đẹp đẽ thế nào, mỗi người sẽ có những cảm nhận riêng, nhưng mùa thu đến khiến mảnh đất kinh kỳ thơ mộng là điều không ai cần bàn cãi.
“Tháng Tám mùa thu, lá khởi vàng chưa nhỉ”, câu hát rất êm, rất thơ của Có phải em mùa thu Hà Nội lâu nay vẫn là cái cớ để mỗi dịp tháng 8, người ta lại mong ngóng thu về. Mong là mong như thế nhưng chẳng phải cứ y lịch hẹn, tháng 8 thu sẽ sang. Như năm nay chẳng hạn, Trung thu đã qua, tháng 8 âm lịch cũng sắp “già”, thu mới chùng chình đủng đỉnh nhón bước một chân vào Hà Nội.
Thường mùa thu sẽ gõ cửa Hà Nội mà không báo trước, thật khó có thể biết chính xác khi nào cô nàng đỏng đảnh ấy ghé chơi. Ngay cả người sống ở Hà Nội lâu năm cũng không thể biết chính xác mùa thu bắt đầu từ bao giờ. Chỉ biết, một sáng tỉnh dậy, thấy cái oi bức của hè lùi đi mấy bậc, thấy gió mát mơn man, thấy trời xanh biếc chẳng vương gợn mây nào, đường phố dát một lớp nắng vàng trong như mật ong… thì khi ấy chính là khi mùa thu đến.
Gọi là mùa thu nhưng tiết thu của Hà Nội vốn ngắn ngủi, thành thử, thu cứ về là dân tình lại xốn xang chờ đợi, ai nấy đều tranh thủ tận hưởng thứ thời tiết dễ chịu và tình tứ này. Khi thu về, nhiều người bỗng chăm chỉ dậy sớm, chăm chỉ ra đường, tất tận hưởng nhiều nhất có thể hương sắc của mùa.
Điều kì diệu nhất của mùa thu có lẽ nằm ở việc nó làm phố thị bận rộn và bon chen của chốn Kẻ Chợ bỗng bình yên và đẹp đẽ như thể được khoác lên mình một tấm áo mới. Vẫn phố xá ấy, vẫn khu chợ cóc quen, các khu tập thể, gánh hàng rong ấy, khi được chất đầy những món quà rất thu với sắc vàng của chuối, sắc đỏ của hồng, màu xanh non của cốm với mớ lá sen, tự nhiên trông tình hơn hẳn. Những thứ quà thu ấy, chỉ cần ở sát bên nhau, ngẫu hứng thôi, cũng đủ khiến người ta liên tưởng đến một bức tranh đẹp và sống động, đủ khiến người ta chậm lại và xuýt xoa về vẻ đẹp của sự bình dị.
Cốm – thứ quà của lúa nếp non từ trăm năm vẫn được xem là đặc sản của mùa thu Hà Nội. Những ngày này, trên khắp các phố, chợ Hà Nội đâu đâu cũng thảng hoặc hương cốm. Các bà, các chị quẩy đôi gánh xinh xinh, giắt bó lúa non đã tuốt hạt trên đôi quang, đi như nhún nhảy dọc các con phố mà rao “Ai cốm đây” nghe thật ngọt ngào hoặc khiêm tốn ngồi bên vỉa hè với chiếc thúng, chiếc mẹt nâu giản dị, đã gặp rồi thì chẳng dễ mà quên.
Những ngày giao mùa này, thưởng thức một cốc chè sen lồng nhãn với đủ vị ngọt, bùi hay miếng cốm non chấm chuối sẽ giúp bạn cảm nhận trọn vẹn hơn về mùa mới. Rồi vui vui nhẩn nha ăn một trái hồng đỏ mọng, hít hà mùi hoa sữa phảng phất cùng người xe trên phố…
Nhưng mà mùa thu đâu chỉ là cốm là hồng là những món ngon, mà còn là một vẻ đẹp lãng đãng khó tìm thấy vào một thời điểm khác, và cũng không thể lẫn với nơi khác.
Vẻ đẹp ấy đến từ những buổi sáng tinh mơ se lạnh, những con đường tĩnh lặng chớm màu nắng, đến từ những hàng cây đang ngả dần thành vàng úa. Có một sự thật là mùa thu Hà Nội không có lá vàng óng ả như người ta vẫn nghĩ. Có lẽ vì phần lớn cây trên đường là xà cừ và sấu, chỉ thay lá vào tiết cuối xuân đầu hạ, và lá của mùa thu Hà Nội vàng cái màu vàng mùa thu xứ nhiệt đới chứ chẳng phải sắc vàng rực, đỏ ối, cam nồng của mùa thu châu Âu, Hàn Quốc mà ta thường thấy trên các poster du lịch.
Vẻ đẹp ấy đến từ bầu trời xanh trong vắt, khẽ gợn những làn mây mỏng như tóc mai con gái, hay màu nắng vương trên những bức tường nhà nửa cổ kính nửa tân thời, những ban công duyên dáng trên phố cổ. Rồi còn những xe hoa màu sắc, tiếng reo vui của những tán lá khi nương theo gió thu mơn man cộng hưởng cùng nắng nữa. Phố xá bộn bề, tấp nập đến mấy trong ngày thu dường như cũng nhẹ nhàng, chậm rãi hơn vì trong cái thời tiết đáng yêu như thế, ai mà nỡ cau mày, ai mà nỡ vội vã.
Điều thi vị nhất của mùa thu, có lẽ là cảm giác lang thang trên con đường rộng và vắng, nắng thu lấp lánh núp sau những tán cây cổ thụ, tạo thành những tia xiên xiên, tựa như bầu trời đang chơi ú òa với người phía dưới. Thú nhất trong ngày thu Hà Nội chính là dậy sớm, tản bộ chầm chậm nơi phố sách Nguyễn Xí hay con đường thơ mộng Phan Đình Phùng.
Không chỉ bởi phố xá vắng lặng hơn mà còn bởi bạn sẽ được chứng kiến ngày mới khởi. Và rồi, những tia nắng xuyên qua tán cây cổ thụ mà tạo thành những ray sáng đẹp bất ngờ. Có lẽ vì thế không nên ngủ nướng, bởi một trong những khoảnh khắc tuyệt vời nhất của ngày thu là sáng sớm, khi những gánh hàng đua nhau xuống phố trong nắng vàng.
Ngày thu đáng yêu đến thế, nên muốn cảm nhận rõ thu Hà Nội, hãy tạm gác lại những ngày biếng nhác để dậy thật sớm, ghé vào phố xá, nhẩn nha đi bộ để hít căng lồng ngực làn không khí thơm tho hương thu. Trong bầu không khí trong lành, mát mẻ, bạn sẽ thấy phố xá đang chầm chậm khởi động cho một ngày mới lạ lẫm và tình hơn hẳn.
