Chúng ta thường sẽ không thể tránh được việc phải uống thuốc để chữa bệnh. Đây là những nhóm người cần phải đặc biệt chú ý khi dùng thuốc để tránh những hậu quả đáng tiếc.
Không giống như người trưởng thành bình thường, trẻ em, phụ nữ có thai, phụ nữ có kinh nguyệt và người già nên đặc biệt chú ý đến những điều lưu ý sau đây khi sử dụng thuốc.
Trẻ em cần lưu ý gì khi dùng thuốc?
Hầu hết các bậc cha mẹ không thực sự hiểu sự khác biệt giữa trẻ em và người lớn, chưa nói đến yếu tố thuốc, nhiều cha mẹ hễ thấy con ốm là tự điều trị cho con theo kinh nghiệm điều trị cho chính mình khi bị ốm. Điều này là một nguy cơ có thể dẫn đến áp dụng sai cách.
1. Không cho trẻ em uống thuốc của người lớn
Chúng ta không thể hiểu một cách nôm na rằng, trẻ em đơn giản là một phiên bản thu nhỏ của người lớn. Trên thực tế thì trẻ em bị bệnh phải có thuốc riêng. Nhiều cha mẹ sẽ dùng “liều người lớn giảm một nửa” để cho trẻ uống thuốc người lớn để chữa bệnh. Thực tế, hành vi này rất nguy hiểm.
Ví dụ, thuốc chữa cảm cúm do lạnh có chứa thành phần diclofenac, ức chế sự kết tập tiểu cầu và làm suy yếu chức năng gan, không thể sử dụng cho trẻ nhỏ. Hay thuốc tetracycline có thể ảnh hưởng đến sự phát triển xương ở trẻ em và làm cho răng vàng, từ đó hình thành những bộ răng tetracycline, trẻ em dưới 8 tuổi không được phép sử dụng.
2. Sử dụng thuốc không theo toa một cách thận trọng
Bởi vì tình trạng bệnh của trẻ em thay đổi nhanh chóng, thông tin an toàn của thuốc không kê đơn cho trẻ em thường lại không đầy đủ. Nếu cha mẹ chọn thuốc cho trẻ một cách tự ý mà không tham khảo ý kiến bác sĩ, nó có thể gây tổn thương chức năng gan và thận ở trẻ em, từ đó có thể gây hậu quả nghiêm trọng.
3. Không lạm dụng kháng sinh hoặc từ chối kháng sinh
Không nên lạm dụng hoặc từ chối thuốc kháng sinh. Nếu bạn sử dụng nó, bạn phải lắng nghe lời khuyên của bác sĩ và không từ chối trong trường hợp cần thiết.
Ngoài ra, việc bác sĩ có dừng lại cho trẻ uống hay không đều nên lắng nghe ý kiến tư vấn của bác sĩ. Không thể nói rằng bệnh đã thuyên giảm rồi dừng sử dụng ngay lập tức, đồng thời không thể tin tưởng một cách mù quáng rằng kháng sinh càng đắt tiền thì càng tốt.
4. Tránh uống cùng lúc nhiều loại thuốc
Do chức năng gan và thận của trẻ chưa phát triển toàn diện, nên tránh dùng nhiều loại thuốc cùng lúc để tránh tổn thương gan và thận.
Thực tế, chăm sóc trẻ em là một quá trình “3 phần thuốc 7 phần chăm sóc” nên khi trẻ bị bệnh, việc chăm sóc chi tiết tỉ mỉ hàng ngày là điều quan trọng hơn, không phải phụ thuộc vào thuốc.
2. Phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt cần chú ý gì khi dùng thuốc?
Thời kỳ kinh nguyệt là thời kỳ đặc biệt đối với phụ nữ. Trong thời kỳ này, thuốc dùng cho phụ nữ đang có kinh nguyệt cũng khác với thuốc thông thường.
Bởi vì phụ nữ có kinh nguyệt thường trong giai đoạn được cơ thể cung cấp máu nhiều hơn, quá trình trao đổi chất và bài tiết thuốc trong cơ thể sẽ được đẩy nhanh, điều này có thể dẫn đến giảm nồng độ thuốc và giảm tác dụng chữa bệnh, như thuốc kháng khuẩn, thuốc chống động kinh, thuốc chống hen suyễn, … nên có thể sẽ phải điều chỉnh liều lượng trong kế hoạch dùng thuốc.
Nếu bạn sử dụng thuốc trong kỳ kinh nguyệt, bạn nên chú ý đến các phản ứng bất lợi của thuốc, chẳng hạn như sử dụng thuốc nội tiết tố trong kỳ kinh nguyệt, có thể dẫn đến rong kinh, rối loạn kinh nguyệt hoặc hội chứng kinh nguyệt tổng hợp.
Ngoài ra, những thuốc này nên được sử dụng thận trọng trong thời kỳ kinh nguyệt:
Thuốc chống đông máu, thuốc nội tiết, thuốc giảm cân, thuốc cầm máu và một số loại thuốc thảo dược Đông y để sử dụng bên ngoài trong điều trị phụ khoa.
Do cơ chế đông máu của phụ nữ có kinh nguyệt đang trong giai đoạn bất thường, nên việc sử dụng các loại thuốc này sẽ dẫn đến sự gia tăng tỷ lệ mắc các tác dụng phụ như sự chảy máu tăng, kinh nguyệt ồ ạt.
3. Phụ nữ mang thai cần chú ý gì khi dùng thuốc?
Các bà mẹ mang thai nên thận trọng hơn trong việc dùng thuốc, vì thuốc có thể ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến thai nhi, đặc biệt là trong ba tháng đầu sau khi mang thai, thai nhi đang trong giai đoạn hình thành các cơ quan, vì vậy việc sử dụng thuốc hợp lý khi mang thai là rất quan trọng.
Các bác sĩ thường nói rằng, phụ nữ mang thai nếu có thể không sử dụng thuốc thì tốt nhất không cần dùng thuốc.
Giống như cảm lạnh thông thường, các bác sĩ thường không khuyên dùng thuốc. Tuy nhiên, người ta không nói rằng bạn nên tránh dùng thuốc hoàn toàn.
Đối với việc phải dùng thuốc trong khi mang thai, cần phải cân nhắc những ưu và nhược điểm.
Khi xác định rằng lợi ích vượt trội hơn những nhược điểm, việc uống thuốc có thể được xem xét và cần được thực hiện với sự quan tâm chặt chẽ của bác sĩ.
4. Người cao tuổi cần chú ý gì khi dùng thuốc?
Có nhiều người già mắc nhiều loại bệnh và phải sử dụng nhiều loại thuốc hơn. Tại thời điểm này, các loại thuốc khác nhau có thể tương tác và có một số tác dụng không cần thiết.
Có một thuật ngữ gọi là “cải cách thuốc”, nghĩa là phát huy đầy đủ tác dụng của các loại thuốc khác nhau cho tình huống này. Do đó, việc sử dụng thuốc ở người cao tuổi có thể tham khảo ý kiến dược sĩ chuyên nghiệp và các bệnh viện đa khoa có chức năng tư vấn.
Ngoài ra, khi bạn đến bác sĩ, bạn phải nói với bác sĩ về lịch sử tình trạng sức khỏe và điều trị y tế trong quá khứ. Nên mang đơn thuốc mà bạn thường dùng khi gặp bác sĩ, để bác sĩ có thể kê đơn thuốc phù hợp hơn.
*Theo Health/IF
