Hơn 40 năm chung sống với căn bệnh hen, vị tiến sĩ dinh dưỡng không ngờ có ngày phải thay đổi bản thân, nếu không sẽ chết.
Cuộc sống của người bác sĩ trẻ có nhiều vấn đề
Mắc phải căn bệnh hen từ khi ngoài 20 tuổi, trong cuộc đời TS. Từ Ngữ, Tổng Hội thư ký Việt Nam đã từng bị tử thần “gõ cửa” vì căn bệnh này. Sau lần thoát chết đó, ông đã tự nhủ cần phải thay đổi cuộc sống để có thể sống tiếp.
Lần đầu tiên có cơn hen TS. Từ Ngữ chỉ nghĩ là do mình đã gắng sức. Trong đầu ông không có bất kỳ suy nghĩ mắc phải bệnh gì đó.
“Tôi có cơn hen đầu tiên là lúc đang còn đi bộ đội trong miền Nam. Tôi có đá một trận bóng và thấy rất mệt, nhưng tôi vẫn không nghĩ mình mắc bệnh.
Thời điểm đó cuộc sống của một thanh niên trẻ, sống xa nhà tôi ăn uống khá linh tinh, có uống rượu, hút thuốc… Giờ tôi nghĩ lại cuộc sống của tôi lúc đó có quá nhiều vấn đề.
Cơn hen thứ 2 đến khi tôi đang ngủ, tôi cảm thấy rất khó thở. Tôi nói với chính mình: “thôi chết mình bị hen rồi”. Lúc đó, tôi mới nghĩ mình bị hen, không phải là chuyện gắng sức nữa.
Tôi đã tự đi mua thuốc giãn phế quản uống và thấy đỡ. Tôi lên cơn hen thường vào lúc 10-12 giờ đêm thì tôi sẽ uống thuốc vào 7-8 giờ tối (phòng cơn hen lên)”, TS. Từ Ngữ tâm sự.
Năm 1986, TS. Từ Ngữ chuyển công việc ra Bắc và lúc này bệnh hen của ông mới thể hiện rầm rộ, nguyên nhân là do vấn đề về thời tiết hơn là lối sống.
TS. Từ Ngữ cho hay: “Sinh hoạt của tôi tốt hơn do ở cùng với gia đình. Tôi ít uống rượu hơn nhưng vẫn hút thuốc lá. Tôi điều trị hen vẫn như vậy chỉ có điều phải phải tăng liều, trước kia 1 viên Theophyline thì ra Bắc tôi phải uống 2 viên.
Khi tuổi càng lớn thì vấn đề hen của tôi càng nặng và khi đó tôi phải dùng đến các công cụ xịt.
Cách đây, 2 năm tôi bị một trận hen phải tưởng là sẽ chết. Tôi biết trước mình sẽ lên một cơn hen nặng (cấp tính), nhưng tôi không biết được nó sẽ diễn biến thế nào.
Tôi đã chuẩn bị sẵn sàng bằng cách chủ động vào nhập viện và xin nằm phòng cấp cứu của khoa hô hấp. Tôi nghĩ mình chuẩn bị như vậy là rất tốt.
Một ngày đẹp trời tôi ăn cơm tối xong và xuống khuôn viên bệnh viện đi dạo. Tôi quay lên phòng và biết là cơn hen tới, tôi chỉ kịp ấn chuông cấp cứu và sau đó tôi không biết gì”.
TS. Từ Ngữ cho rằng thời trẻ cuộc sống của ông có nhiều gây hệ luỵ tới sức khoẻ.
Sau này, TS. Từ Ngữ được người nhà kể lại các bác sĩ đã không đặt được nội khí quản cho ông. Sau đó, ông được chuyển sống khoa hồi sức, bác sĩ cho thuốc giãn phế quản mới có thể đặt được nội khí quản.
4 công việc vị tiến sĩ nhắc mình cần phải làm ngay
TS. Từ Ngữ đã nằm trong hồi sức 7 ngày và phải thở máy 2 ngày, sau đó thì có hỗ trợ oxy. Sau một tuần nằm ở hồi sức ông tỉnh nhưng không thể đứng dậy được.
“Lúc đó, tôi mới nhận ra vấn đề bệnh hen nguy cơ rất cao. Tôi tự nói với chính bản thân: Mình phải kiểm soát hen thôi, nếu kiểm soát được mình sống, không kiểm soát được thì nó giết mình“, TS. Từ Ngữ cho hay.
4 công việc TS. Từ Ngữ đã đặt ra cho mình cần phải thực hiện ngay để có thể tự cứu sống mình:
Thứ nhất, ông đã tới Bệnh viên Lao phổi khám để có một đơn thuốc kiểm soát bệnh hen.
Việc thứ 2, ông bỏ hoàn toàn thuốc lá. Trước đó, ông đã từng bỏ nhưng khi ngồi vui cùng bạn bè thì ông vẫn hút một vài hơi.
“Tôi tránh xa những nơi có khói thuốc, càng xa càng tốt. Khi ngồi cùng bạn bè có hút thuốc tôi phải nói “tao bị hen nhé, tao ngồi chỗ khác bọn mày thông cảm”. Khi đi ra đường tôi luôn mang theo khấu trang”, TS. Ngữ tâm sự
Thứ 3, ông đã nối lại hoạt động cho là rất cần thiết như đạp xe và chạy bộ. Ông tăng cường các hoạt động luyện tập hơn. Tất cả các hoạt động trong gia đình như lau nhà, quét nhà cho rằng ông sẽ chịu trách nhiệm phải dọn.
TS. Từ Ngữ nói: “Nếu khách tới nhà nói nhà bẩn thì đó là trách nhiệm của tôi, chứ không phải của vợ tôi.
Về vấn đề tập thể dục tôi rất quan tâm tới vấn đề ôxy và tập vừa sức. Tôi chỉ tập thể dục khi có ánh nắng mặt trời lên, tôi không tập thể dục buổi đêm.
Trong tập thể dục tôi còn quan tâm tới việc dành thời gian bao lâu cho việc đó. Ví dụ, tôi đạp xe một vòng hồ tây mất 1,5 giờ đồng hồ và chạy máy tại nhà sẽ khoảng 30 phút. Có nghĩa là 1 ngày tôi có khoảng 2,5 tiếng dành cho tập luyện”.
Thứ 4, ông tuyệt đối không để mình rơi vào stress. “Tôi sinh hoạt điều độ hơn giờ ngủ là ngủ, giờ thức là thức không lung tung.
Ngoài ra, trong ăn uống ông tránh xa tất cả các thực phẩm là tác nhân gây ra dị ứng. Kiểm soát cân nặng hàng ngày bằng sợi dây lưng và chiếc cân.
Theo TS. Từ Ngữ cả cuộc đời ông chỉ nằm viện một lần duy nhất do bệnh hen. Hiện nay ông còn phải đối phó thêm với bệnh tăng huyết áp. Nhưng dù có bệnh nhưng ông vẫn cảm thấy mình đang sống rất khỏe mạnh, vui vẻ nhờ 4 điều đã đúc kết được.
Hiện nay, ông vẫn có thể tự lái xe ô tô từ Hà Nội và Đà Nẵng. Trung bình một ngày ông đi được 500km/ngày. Để có những chuyển đi xa an toàn ông luôn chuẩn bị sẵn mọi thứ: sức khoẻ, thuốc mang theo, ăn uống khi đi trên đường…
Bí quyết để ông kiểm soát bệnh tật là qua các công cụ đo lường như máy đo huyết áp. Ông dùng can thiệp ngắn hạn bằng thuốc để kiểm soát cơn hen và tăng huyết áp. Can thiệp dài hạn ông áp dụng tập thể dục, cải thiện lối sống, ăn uống.
